Op Koningsdag barst NDSM VRIJHAVEN los! Vrijmarkt, live muziek, lekker eten en feestelijke vibes. Reserveer nu je kraam en vier mee!
Op zaterdag 26 april barst de NDSM-werf uit zijn voegen met het leukste Koningsdagfeest van Amsterdam! Verwacht de grootste kindervrijmarkt van de stad, georganiseerde chaos op het Buurtpodium en feestelijke vibes bij De Karnival, Royale Suite en ADM’s Royale Ravage. Kom struinen, dansen en genieten van heerlijk eten en drinken bij onder andere Pllek, IJver en NDSM Café.
Voor jong en oud is er van alles te beleven: zweef door de lucht in de zweefmolen, test je skills bij de NK Stoelendansdisco of ontdek je creatieve kant bij de Techniekbus en Recycle Hub. Ook Treehouse NDSM, STRAAT Museum en 3x3 United zorgen voor een inspirerend programma.
Wil jij een kraam of grondplaats op de Vrijhaven kinder vrijmarkt reserveren? Klik dan hier!
Under Pressure is het winnende project van de NDSM Open Call 2023 van Catarina Garcia en Jim Du Pan. De winnende inzending bestaat uit een kolossale stalen bol die boven de werf uit lijkt te stijgen. De sokkel van het werk wordt gevorm door Kraan 7, een vervallen kraan die in zijn hoogtijdagen stukken staal van de loods naar de hellingen droeg, waar schepen in elkaar werden gezet en gerestaureerd. De bol wordt van binnenuit verlicht en fungeert als een lichtbaken voor de omgeving, ook te zien vanaf het water. Het frame van de bal is ingepakt door planten die meebewegen met de seizoenen. Met Under Pressure brengen Catarina Garcia en Jim Du Pan, beide kunstenaars met een studio in de NDSM-Loods, de geschiedenis en het erfgoed van NDSM samen met nieuw leven in de vorm van beplanting en licht. Het werk symboliseert de cycli van transformatie van de NDSM-werf, een terrein dat momenten van crisis en vernietiging kent maar ook stadia van opleving en herbestemming. Met de titel verwijzen de makers naar de groeiende woningbouw en gebiedsontwikkeling in uitdijende gebieden als NDSM, waardoor waardevolle plekken zoals deze onder druk komen te staan. Er is door de organische vergroening een connotatie met milieu urgentie, niet-duurzame stadsuitbreiding en het krachtenveld van stedelijke ontwikkeling waarin vrije en groene ruimte vaak het onderspit delft. Het werk toont de dualiteit van NDSM; een plek die onder druk staat, maar ook een plek vol mogelijkheden.
NDSM Open Call
Met de jaarlijkse NDSM Open Call ondersteunen Stichting NDSM-werf en Stichting Kinetisch Noord projecten die ontstaan zijn vanuit de creativiteit van de NDSM-gemeenschap. De jury bestond de afgelopen editie uit externe beoordelaars Louis Pirenne (oud-projectleider Kunst en Cultuur Amsterdam-Noord) en Tanja Karreman (oud-directeur Nieuw Dakota, Senior adviseur Rijkscollectie Percentagekunst). Namens Stichting NDSM-werf namen curator Petra Heck en programmamaker Ewa Scheifes zitting in de jury, en Mariska Middendorf vertegenwoordigde Stichting Kinetisch Noord. De jury was unaniem positief over de winnende inzending: “De inzending van Catarina Garcia en Jim Du Pan is een site-specifieke installatie die het industriële erfgoed van NDSM gebruikt om een opvallende installatie te creëren. Hun voorstel om een bal op de kraan te plaatsen die langzaamaan vergroend en verlicht wordt van binnenuit, levert een spannend beeld op, open voor interpretatie.”
Over Catarina Garcia (PT) en Jim Du Pan (BE)
Catarina Garcia verhuisde direct na haar BA Fine Arts studie in Portugal naar Amsterdam, waar ze inmiddels negen jaar als beeldend kunstenaar werkt vanuit haar studio op NDSM. Haar werk wordt gekenmerkt door een gevoelige en intuïtieve benadering van materiaal. Via verschillende media richt ze zich op thema’s als cultureel erfgoed, identiteit en zorg. Jim Du Pan studeerde af aan de Sint-Lucas Faculteit Architectuur in België en bracht daarna enkele jaren door in het noorden van Frankrijk als architect en bouwer. Vanuit zijn atelier op NDSM werkt hij nu als maker en beeldend kunstenaar aan diverse projecten, van sculpturen tot op maat gemaakte interieurs.
Over Stichting NDSM-werf
Stichting NDSM-werf programmeert en beheert de monumentale buitenruimte van NDSM als een culturele werf waarbij het publieke karakter, creatief experiment en meerstemmigheid centraal staat. De stichting ontwikkelt en presenteert locatie-specifieke installaties en kunstwerken van en met kunstenaars, ontwerpers en architecten.
Over Stichting Kinetisch Noord
Stichting Kinetisch Noord (SKN) is in 2000 opgericht om de voormalige NDSM Scheepsbouwloods te her-ontwikkelen tot een centrum voor kunst, cultuur en ambachten; onder andere door het realiseren van een culturele broedplaats. Daarnaast heeft SKN tot doel de loods te laten fungeren als evenementenlocatie voor publieksgerichte activiteiten zoals presentaties, workshops, (dance)evenementen, tentoonstellingen en beurzen. Meer informatie vind je op de website van de NDSM Loods.
Credits and references
Visuals: Catarina Garcia, Jim Du Pan, Robin van Dijk
Kunstwerk op NDSM door Holly Hendry in de programmareeks (Un)monumenting.
Van 16 januari tot en met 31 maart was Slackwater van Holly Hendry te zien op de Y-helling van NDSM. Dit indrukwekkende kunstwerk onderzocht de relatie tussen water, tijd en erfgoed en ging een site-specifieke dialoog aan met de omgeving.
(Un)monumenting
Slackwater werd gepresenteerd binnen de programmalijn (Un)monumenting, waarin kunstenaars het monumentale karakter van NDSM als plek bevragen. Op NDSM komen monumentaal erfgoed, creativiteit, events en makers samen. In reactie hierop verkennen kunstenaars steeds opnieuw wat het specifieke karakter van de werf betekent en welke rol het kan spelen in de toekomst van de stad en haar inwoners.
Slackwater x Holly Hendry
Voor de vertaling van Slackwater naar NDSM verweefde Holly Hendry een pijpleidingsysteem—een alomtegenwoordig element op NDSM—met het terrein en zijn geschiedenis. Ze gebruikte stalen buizen als de ingewanden van een ruimte, als een manier om te reflecteren op grotere systemen en het sociale weefsel van een plek of stad.
Met Slackwater verbond Hendry deze industriële materialen, zoals stalen buizen en kabelhaspels, met de maritieme geschiedenis van NDSM. Geplaatst op een van de scheepshellingen maakte de kunstenaar een fysieke vertaling van de ‘verstrengeling’ van lichamen (die grotendeels uit water bestaan), het water (het IJ), de stad Amsterdam en het stedelijke landschap—zowel conceptueel als visueel.
Slackwater werd in aangepaste vorm gepresenteerd door Stichting NDSM-werf in 2024 en werd oorspronkelijk in opdracht gemaakt door TheColab, The Artist’s Garden, Londen, 2023.
Over Holly Hendry
Het werk van de Britse kunstenaar Holly Hendry is sculpturaal, monumentaal en speels en onderzoekt wat zich onder de oppervlakte bevindt—van verborgen ondergrondse ruimtes tot de inwendige werking van het lichaam.
Wil je meer weten over haar werk en inspiratie? Luister dan naar de NDSM X podcast met Holly Hendry, waarin we dieper ingaan op haar creatieve proces en de totstandkoming van Slackwater.
Praktische informatie
Slackwater van Holly Hendry was van 16 januari t/m 31 maart 2025 te zien op de Y-helling van NDSM, tussen restaurant Pllek en de Faralda-kraan.
Credits and references
Visuals: Mark Blower, Hells Gibson, Fred Leeflang, Gert Jan van Rooij, Thorgal Westra
Kunstwerk op NDSM door Mike Rijnierse & Ludmila Rodrigues uit de programmareeks (Un)monumenting.
Van 16 januari tot en met 16 februari was Sunset in Amsterdam van Mike Rijnierse & Ludmila Rodrigues te zien vanaf de NDSM-werf. Dit lichtkunstwerk bevroor het moment waarop de zon ondergaat en bracht een artificiële zon tot leven op het water van het IJ. Sunset in Amsterdam nodigde bezoekers uit om stil te staan bij perspectief, ruimte en zintuiglijke waarneming in een stedelijke omgeving.
(Un)monumenting
Sunset in Amsterdam werd gepresenteerd binnen de programmalijn (Un)monumenting, waarin kunstenaars het monumentale karakter van NDSM als plek bevragen. Op NDSM komen monumentaal erfgoed, creativiteit, events en makers samen. In reactie hierop verkennen kunstenaars steeds opnieuw wat het specifieke karakter van de werf betekent en welke rol het kan spelen in de toekomst van de stad en haar inwoners.
Sunset in Amsterdam
Met Sunset in Amsterdam ondermijnden Rijnierse & Rodrigues het klassieke beeld van een ondergaande zon aan de horizon. Het werk bevroor deze beweging en maakte haar in een stedelijke context — waar de horizon vaak ontbreekt — 360 graden zichtbaar.
De kunstmatige zon doemde dagelijks op uit het water van het IJ en reflecteerde op de wisselwerking tussen natuurlijke fenomenen en stedelijke beleving. Sunset in Amsterdam stelde vragen over de rol van open ruimte, de waarde van verstilling en de noodzaak van perspectief in een snel veranderende stad.
Sunset in Amsterdam werd in aangepaste vorm gepresenteerd door Stichting NDSM-werf in 2024 en werd oorspronkelijk gepresenteerd in Delft, geproduceerd door het Highlight Delft Festival.
Over Mike Rijnierse & Ludmila Rodrigues
Mike Rijnierse is een interdisciplinaire kunstenaar wiens werk zich bevindt op het snijvlak van geluid, licht en ruimte. Samen met ontwerper en kunstenaar Ludmila Rodrigues creëert hij installaties die zintuigen op scherp zetten en de relatie tussen lichaam en omgeving verkennen.
Met dank aan: Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) en Mondriaan Fonds.
Credits and references
Visuals: Mark Blower, Hells Gibson, Fred Leeflang, Gert Jan van Rooij, Thorgal Westra
A new 3x3 Legacy courts op de NDSM-werf, in samenwerking met 3X3 Unites en ontworpen door Polylester
Vanaf april schitteren er, met steun van Gemeente Amsterdam, twee nieuwe straatbasketbalvelden op NDSM, met daarop een kleurrijk grafisch ontwerp van kunstenaar PolyLester. Met de velden wil Stichting NDSM-werf sport in de publieke ruimte voor iedereen stimuleren op een laagdrempelige manier. Het project is ontstaan in nauwe samenwerking met 3X3 Unites, een stichting die 3x3 straatbasketbal inzet voor empowerment onder jongeren.
De afgelopen twee jaar werd er volop gebasketbald op NDSM, door jong en oud, pro en amateur. Het tijdelijke 3X3 Unites veld dat er lag, geactiveerd voor en door jongeren uit Amsterdam-Noord, verdiende een upgrade. Vanuit de ambitie om 3x3 basketbal en andere urban sports een meer permanente plek op de werf te geven realiseert Stichting NDSM-werf samen met 3X3 Unites twee nieuwe 3x3 Legacy Courts voorzien van een grafisch patroon door de Amsterdamse kunstenaar PolyLester. De 3x3 courts hebben een patroon van oranje en blauwe banen die als stralen fungeren, geïnspireerd door de schaduwlijnen van omliggende gebouwen en objecten. Het contrast tussen de complementaire kleuren blauw en oranje zorgt ervoor dat de courts goed zichtbaar zijn. Naast de realisatie van de courts wordt er met PolyLester gewerkt aan een aansluitende monumentale kunstinstallatie over basketbalcultuur.
Het veld wordt de komende tijd doorlopend geactiveerd door 3X3 Unites opgeleide rolmodellen, 3x3 Leaders en de community uit Noord. Na de opleiding vanuit 3X3 Unites organiseren zij activiteiten en evenementen op het veld, enthousiasmeren ze de lokale gemeenschap om deel te nemen, delen ze geleerde life-skills en bewaken ze de kwaliteit van 'hun' speelveld.
Over Stichting NDSM-werf
Stichting NDSM-werf programmeert en beheert de monumentale buitenruimte van NDSM als een culturele werf waarbij het publieke karakter, creatief experiment en meerstemmigheid centraal staat. De stichting ontwikkelt en presenteert locatie-specifieke installaties en kunstwerken van en met kunstenaars, ontwerpers en architecten.
Over 3X3 Unites
Sinds de oprichting in 2016 inspireert en ondersteunt 3X3 Unites jongeren die hun dromen willen najagen. Om zo een positieve impact te hebben op hun levens en daarmee de wereld om hun heen. Door 3x3 basketbal in te zetten als middel om jongeren handvatten en life-skills te geven stimuleren ze hen eigenaar te worden over hun eigen succes. Samen met partners ontwikkelen ze ook employability voor en door jongeren.
Over PolyLester
PolyLester - opgericht door beeldend kunstenaar Gabriel Lester in 2013 - is een multidisciplinaire studio die zich richt op kunst, publieke sculpturen, architectonische interventies, landschap, interieurontwerp en podiumontwerp.
De voorspelling is dat de zeespiegel in de loop van de volgende eeuwen flink gaat stijgen. Met de titel Pavlopetri verwijzen de makers naar de gelijknamige Griekse onderwaterstad die op vier meter diepte op de zeebodem rust. Sahabi en Zuydervelt onderzoeken hoe het voelt als Amsterdam – dat gemiddeld twee meter onder de zeespiegel ligt - op den duur het nieuwe Pavlopetri wordt.
Dit krijgt vorm in een installatie waarin verschillende visuele en akoestische eigenschappen van water terugkomen. Het ruimtelijk ontwerp van Sahabi is geïnspireerd op typische monumentale zuilen uit de Griekse architectuur en verwijst naar deze geschiedenis. De gouden, spiegelende buitenkant en de open vorm van de installatie zorgen ervoor dat het paviljoen een dialoog aan kan gaan met de omgeving van NDSM, waar water ook een grote rol speelt. Binnenin het paviljoen suggereert Zyudervelt’s soundscape een onderwaterwereld die een wisselwerking aangaat met de natuurlijke geluiden van de werf. De lichtanimatie van Sahabi, te zien op het plafond, speelt met de typische ‘dansende lichtlijnen’ die door de reflecties van golvende wateroppervlaktes ontstaan.
Met het werk hopen de makers de (toekomstige) gevolgen van de klimaatcrisis invoelbaar te maken voor het publiek. Specifiek op een locatie wiens (scheeps)gescheidenis gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van water en waar elementen als wind en water altijd expliciet aanwezig zijn.
Opening
De installatie wordt zondag 26 mei om 15.00 op NDSM feestelijk geopend in het bijzijn van de kunstenaars.
Over Stichting NDSM-werf
Stichting NDSM-werf programmeert en beheert de monumentale buitenruimte van NDSM als een culturele werf waarbij het publieke karakter, creatief experiment en meerstemmigheid centraal staat. De stichting ontwikkelt en presenteert locatie-specifieke installaties en kunstwerken van en met kunstenaars, ontwerpers en architecten. Meer informatie over de stichting en alle kunstprojecten, ga naar ndsm.nl.
Over Siba Sahabi en Rutger Zyudervelt
Siba Sahabi is een Duits-Iraanse interdisciplinaire kunstenaar. Naast objecten en sculpturen maakt ze theaterdecors en installaties voor gebouwen en openbare ruimtes.
Rutger Zyudervelt is muzikant, componist en performer. Onder de naam Machinefabriek componeert hij muziek die elementen van ambient, noise, minimalisme, veldopnames en elektro-akoestische experimenten combineert.
Voor de vijfde keer kleurde Tropikali in 2024 de NDSM-werf. Dit LHBTIQ+ friendly festival gaat over jezelf kunnen uiten het zij in een prachtige festivaloutfit, het zij in geweldige dance-moves, of op elke andere manier! In hun eigen woorden is Tropikali: "Een plek waar LGTBQIA+ mensen - en degenen die niet weten waar ze staan - zich vrij en zonder oordeel kunnen uiten'. Op de dansvloer van Tropikali vind je tropische vibes en de beste Balkan Beats, in 2024 voor het eerst als weekender! Voor deze speciale editie hebben ze twee iconen ontworpen: Tropi voor de zaterdag en Kali voor de zondag.
De zon scheen tijdens het evenement en de allerbeste outfits stonden te shinen op de verschillende dansvloeren: Rosario, Latinichta, en Kalinichta stage. De namen van de podia verwijzen terug naar de feesten waaruit het festival is ontstaan.
Eva Vilachá van Tropikali festival schoof aan bij onze podcast NDSM X en vertelde ons alles over hoe Tropikali zich inzet voor "safer spaces" op festivals en evenementen. Beluister de hele aflevering in het NDSM online magazine. Check ook de video voor een sfeer impressie.
DGTL festival is in 2013 geboren op de NDSM-werf. Na een eerste waanzinnige editie is het festival verder gegaan en uitgebreid met edities over de hele wereld. Dit festival zet zich in voor ontdekking, inspiratie, en innovatie, vooral maar niet uitsluitend op het gebied van duurzaamheid.
Met indrukwekkende podia en in samenwerking met de beste DJ's (zowel opkomend als gevestigd) zorgt DGTL elk jaar voor een onvergetelijke festivalervaring tijdens Pasen op de NDSM-werf. Naast het vieren van elektronische muziek en kunst is DGTL een ruimte voor experimenten en verkenning van revolutionaire duurzaamheidsprojecten, een bekend voorbeeld hiervan is de inzet van waterstof aggregaten. DGTL is zich zeer bewust van haar milieu-impact en streeft ernaar het meest duurzame festival op aarde te zijn en investeert zwaar in het verminderen van de ecologische voetafdruk. Het festival staat niet alleen bekend om zijn plantaardige food court en het vermijden van eenmalig gebruik van plastic; DGTL werd volledig duurzaam en circulair in 2022.
GROEPSTENTOONSTELLING OP NDSM-WERF EN IN NDSM LOODS
Van 17 december 2023 t/m 18 februari 2024 toonden twaalf makers hun werk in de eerste grote tentoonstelling zowel binnen in de scheepsbouwloods als buiten op de NDSM-werf. (Un)monumenting was een groepstentoonstelling met nieuwe en bestaande monumentale werken van twaalf (inter)nationale kunstenaars. In uiteenlopende media claimen de makers ruimte voor alternatieve ‘monumenten’ of gaan in op de vraag wat een monument kan zijn en voor wie of wat een monument wordt opgericht.
In (Un)monumenting wilden Stichting NDSM-werf en Stichting Kinetisch Noord het idee van ‘een monument’ en een monumentale plek als NDSM bevragen. Wat kan een monumentale plek als deze voor de toekomst betekenen? (Un)monumenting komt voort uit een programmalijn van Stichting NDSM-werf over de hedendaagse positie van monumenten en specifiek wat dit betekent op een plek als NDSM; een locatie waar monumentaal erfgoed, creativiteit, events en makers samenkomen.
Voor NDSM is de discussie over de rol en betekenis van hedendaagse gedenkplekken van belang. Veel buren zien NDSM als heilige grond: een plek die hun geschiedenis heeft bepaald en dat zal blijven doen door de geschiedenis van de scheepsbouw die hier plaatsvond. Het is vooral de voormalige werf zelf die als monument beschouwd wordt. Nu is het een cultuurwerf, een plek waar kunst, erfgoed en evenementen bij elkaar komen. Meer informatie over de specifieke werken in deze tentoonstelling kun je vinden op de locatiepagina van (Un)monumenting.
Deelnemende kunstenaars: Maarten Baas, Elsemarijn Bruys, Koos Busters, Selby Gildemacher, Clinton Kabena, Krijn de Koning, Bas Kosters, Sharon Lockhart, Hira Nabi, Oscar Peters, Selma Selman en Bart Eysink Smeets.
(Un)monumenting was een gratis toegankelijke tentoonstelling met een pay-as-you-can policy. Het is namelijk dankzij de steun van fondsen, partners, en bezoekers dat we de NDSM-werf op basis van non-profit cultureel kunnen programmeren. Wil en kun jij bijdragen aan kunst en cultuur op deze bijzondere plek? Doneer dan via deze link, bedankt!
Dit kunstwerk was een samenwerking tussen Stichting Over Het IJ en Stichting NDSM-werf
“Washing up on the European coastlines, are the bodies of those who fled from wars, economic and ecological crises, which cannot be seen independently from the political history and the neocolonial legacies of the North-South power dynamic.” – Hilda Moucharrafieh
Op de Y-helling van de NDSM-werf bracht multimedia-kunstenaar Hilda Moucharrafieh een eerbetoon aan de vluchtelingen die omkwamen op de Middellandse Zee. Samen met kunstenaars Haitham Haddad, Tewa Barnosa en kunstenaarscollectief We Sell Reality, schildert Hilda een tekst uit een brief die in 2015 werd gevonden in de broekzak van een verdronken migrant. Hij schreef deze brief omdat hij wist dat hij snel dood zou gaan. Hij bedankt de zee die hem opnam zonder naar een visum of paspoort te vragen.
Zijn woorden spoelden in Longing to cross the horizons aan op de Y-Helling; een plek waar in het verleden schepen werden gebouwd en te water gelaten. Verweven met de (neo)koloniale economie zijn de Amsterdamse scheepswerven niet los te denken van uitbuiting, onderdrukking en slavernij. Tot op de dag van vandaag spoelt het water – net als in dit werk – de tragische gevolgen van dit systeem terug naar de Europese kusten en steden.
Rondom de plek van Longing to cross the horizons werden in 2023 bijeenkomsten, activiteiten en evenementen georganiseerd door We Sell Reality, Sehaq en andere vrienden.
Gepresenteerd door DGTL, STRAAT & Stichting NDSM-werf
Karski (1974) en Beyond (1983) is een kunstenaarsduo uit Nederland. Ze hebben een achtergrond in grafisch ontwerp / kunstacademie en zijn zeer intensief betrokken bij de graffiti scene.
Als experiment begonnen ze in 2012 samen te werken. Omdat de eerste collectief gemaakte muurschildering goed beviel, besloten ze hun krachten te bundelen. Hun werk staat bekend om het gebruik van originele en levendige kleurencombinaties. Het bevat realistische, grafische en abstracte elementen, vaak met een verrassende diepte en veel dynamiek. Voor Karski & Beyond is kunst een manier om je uit te drukken, en het maken van gigantische schilderingen, zoals deze op de containerboog, geeft hen het gevoel dat ze leven. “Als duo zoeken we graag de grenzen voor zoveel mogelijk contrast en diepte op.”
Onder de naam ‘Young Curator’ nodigt Stichting NDSM-werf elk jaar een beginnende curator uit om in te grijpen in de publieke ruimte van de NDSM. De invulling staat open. De ambitie is om zo werken in de publieke ruimte open te breken en toegankelijker te maken en in te spelen op urgenties.
Dit jaar is Anne-Jet de Nas uitgenodigd als Young Curator. Eerder cureerde ze onder andere een expositie bij Sexyland World (ook in Amsterdam-Noord). De Nas cureert op donderdag 28 september het programma ‘Infrarood’, een performance bij het kunstwerk IN TUNE van Henk Schut. Dit werk, een bronzen stemvork die de omgeving ‘tuned’ en ons zo beter in balans brengt met onze omgeving, is te zien in het Dock van de Y-helling en vormt de context voor het programma. We gingen met Anne-Jet in gesprek over haar programma op NDSM, dat interview lees je hier.
Het uitgangspunt van Infrarood is de verstilling die IN TUNE opzoekt; hoe verhouden we ons tot de natuur en ruimte om ons heen? Met deze interventie gaat De Nas in op het geluid als verbindende factor, tussen mens en stad, maar ook tussen haar en het werk. Een speciale performance van artiest Ray Fuego, tevens een van de oprichters van hiphopcollectief Smib, voegt een tijdelijk geluid toe en reageert daarmee op de verstilling van het werk. Ray Fuego brengt zijn nieuwste nummer INFRAROOD//3:30AM ten gehore in een voor de gelegenheid geschreven spoken word.
Interview: NDSM (Come To) Light kunstenaar Johannes Büttner
tekst:
Redactie
Visuals: Eric Seleky, Teus Hagen, Gert Jan van Rooij
Stichting NDSM-werf presenteert in de winter van 2021 - 2022 (Come To) Light, een tentoonstelling bestaande uit drie lichtwerken van internationale kunstenaars. Met hun werken werpen zij – letterlijk en figuurlijk – een licht op onderwerpen en personen die voor hen belangrijk zijn. Wie of wat moet zichtbaar zijn in de publieke ruimte? In deze editie spreken we met beeldend kunstenaar Johannes Büttner (DE, 1985)
"Ik weet niet zeker of deze Free Energy beweging wel aan het licht gebracht moet worden."
Hoe is dit project voor jou begonnen?
Ik kwam de zogeheten Free Energyconspiracy theory op het spoor door video’s te bekijken die mij werden voorgesteld door het Youtube-algoritme. De hoofdrolspelers in de Free Energy niche van het internet beweren dat er betere, goedkopere, en meer efficiënte en ecologische manieren zijn om energie te produceren. Dit trok mijn aandacht omdat ik denk dat het een van de grootste uitdagingen is waar we vandaag voor staan. Er zijn stemmen in die scène die er zeker van zijn dat deze kennis wordt onderdrukt door de autoriteiten en de olie- of nucleaire lobby.
Dit lijkt mij echter een samenzweringstheorie. Ik vond video’s en handleidingen van Free Energy prototypes, zoals machines en batterijen, die beloven energie te produceren zonder hulpbronnen te verspillen, maar maar door gebruik te maken van nog niet ontdekte energiebronnen. Wat mij fascineert is dit idee om uitvindingen te doen die een revolutie teweeg moeten brengen in onze samenleving en onze manier van leven. Het is als het zoeken naar de ‘steen der wijsheid’: goud proberen te maken met alchemie, machines uitvinden die vrede brengen, enzovoort.
Sommige van deze projecten werken als een perpetual mobile machine (wat onmogelijk is volgens de natuurkundige wetten), andere maken gebruik van energievelden uit de aarde of de ruimte. Hun bedenkers (kritische stemmen zouden zeggen “pseudo-wetenschappers”) maken het terechte punt dat er veel dingen zijn die we nog niet weten – net zoals de mensheid lange tijd geloofde dat de aarde plat was. Dat brengt ons bij een andere niche van de complottheorie op YouTube.
Wat vind je het meest aangrijpend aan deze theorieën?
Ik vind het interessant om te zien hoe deze “utopische” machines worden geclaimd als disruptive technologieën en hoe ze worden gepresenteerd in deze underground scène. De tech-industrie houdt van disruptive technologie en verwijst daarbij naar een catharsis of reinigende stormen die oude systemen en gewoonten wegvagen. Bij presentaties van tech-producten worden meestal minder vraagtekens geplaatst dan bij een presentatie van een perpetual mobile machine. En ik ben het ermee eens dat daar op één niveau goede redenen voor zijn.
Aan de andere kant bepaalt de tech-industrie in hoge mate wat vandaag de dag als utopisch wordt gezien en ook wat moet worden weggevaagd door hun disruptive technologie. We worden voortdurend geconfronteerd met nieuwe technologieën die beloven ons leven beter te maken. Deze technologie is ook zo aanwezig dat het heel moeilijk is er omheen te draaien. Als je dan geconfronteerd wordt met een presentatie van een machine die elektriciteit produceert en daarmee een gloeilamp aandrijft – en de uitvinder ervan vertelt je dat dit een mogelijkheid biedt om de wereld te veranderen en de mensheid te bevrijden – is dat op de een of andere manier poëtisch.
Ik kwam in contact met enkele van deze hobby-wetenschappers en vroeg hen of zij mij enkele van hun uitvindingen wilden leveren. Uiteindelijk ging ik werken met ‘kristalbatterijen’, bestaande uit staafjes aluminium, koper en magnesium, die kleine LED’s laten knipperen. De mythe van deze batterijen is dat ze eeuwig meegaan als eindeloze energievoorraad.
"Ik geniet ervan om de bescherming van een kunstruimte achter me te laten."
Het tweede werk, ‘Peak Panic’, omvat twee foto’s – een van een masker van een Coca-Cola-fles, en de andere toont een doe-het-zelfkaars gemaakt van een gloeilamp. Het was interessant voor mij om dit werk uit 2016 opnieuw te bekijken door de lens van onze huidige tijd en de wereldwijde pandemie. Ik kende zelfbouwmaskers en -beschermingen uit protesten en vond evengoed handleidingen om ze te bouwen in forums van de Prepper-gemeenschap, die zich voorbereidt op allerlei apocalyptische scenario’s.
Toen ik toen, aan het begin van de pandemie, beelden zag van mensen die deze voorwerpen droegen in supermarkten en het openbaar vervoer, voelde het alsof het slagveld zich uitbreidde. We zijn gewend geraakt aan maskers en andere veiligheidsmaatregelen als onderdeel van ons bewustzijn om voor onszelf te zorgen. Het is interessant hoe gemakkelijk deze dingen kunnen veranderen, en hoe een zelfgemaakt masker door de tijd heen een nieuwe betekenis kan krijgen.
Welke rol spelen de elementen licht en zichtbaarheid in je werk?
Ik weet niet zeker of deze Free Energy beweging “aan het licht moet komen” of dat iedereen ervan moet weten. Ik denk het niet echt. Ik probeer niet om deze specifieke groep mensen een podium en zichtbaarheid te geven. Ik projecteer eerder mijn eigen verhaal over hoe deze ideeën worden verteld en ontwikkeld en confronteer dat met een esthetiek van science fiction en utopische architectuur. Ik weet niet hoe deze batterijen werken. Ik weet niet eens óf ze wel werken. Mensen zouden kunnen zeggen: “Deze batterijen zullen eeuwig werken!” Geloven we daarin, of niet? Of misschien, hopen we alleen dat het werkt, gefascineerd door deze belofte.
Voor mij is het mooie van licht dat het me doet denken aan dingen die tot leven komen. Elektriciteit brengt een machine tot leven: als het knippert, werkt het, en dat is het moment waarop we ons ermee beginnen te vereenzelvigen.
Hoe is het voor jou om je werk in de publieke ruimte te tonen? Wat vind je daar waardevol of belangrijk aan?
Ik laat mijn werk graag zien in een openbare ruimte en geniet ervan om de bescherming van een kunstruimte achter me te laten. Lijsten, beschermende muren, de white cube, of gewoon het feit dat we iets een ‘kunstruimte’ noemen – dit alles maakt dat we zorgvuldig omgaan met objecten. Het is voor mij een uitdaging om werk buiten te produceren. Hoe gaat het een dialoog aan of communiceert het met de plaats waar het tentoongesteld wordt? Wat doet het daar?
Hoe verwacht je dat het publiek op het werk reageert? Welke interactie denk je dat ze ermee aangaan?
Het publiek kan bestaan uit enkele mensen die doelbewust naar het werk komen kijken, maar de meeste mensen komen gewoon voorbij lopen. Ik probeer werk te maken met een onderzoeks-achtergrond, maar dat ook begrepen kan worden door mensen die niet in deze kennis delen.
Je werk was eerder te zien tijdens Into Nature in Drenthe. Hoe vind je het om je werk over te brengen naar andere locaties?
De beelden werden eerst in de natuur tentoongesteld, en nu zijn ze verhuisd naar NDSM. Dat betekent dat ze hun littekens al hebben – ze hebben al veel gezien. Ze komen uit hun toevluchtsoord in het bos, waar ze zich oplaadden in de schaduw van de bomen, en nu zijn ze buiten in de bewoonde wereld. Al een beetje gewond, een beetje vuil, en ze zullen waarschijnlijk nog meer toegetakeld raken in de komende tijd, hoop ik. Ik ben benieuwd hoe ze er over een maand uitzien.
Misschien zit er wel wat graffiti op – dat zou ik erg leuk vinden. De eerste locatie was een natuurreservaat, dat was echt mooi en er speelden krachten als wind en regen. Maar op NDSM was er niet alleen slecht weer, maar ook een kermis op de achtergrond, en mensen die uit de bars kwamen, wellicht dronken. Ik ben echt blij dat mijn werk daarmee geconfronteerd wordt.
De tentoonstelling ‘(Come To) Light’ is gratis te bezoeken op NDSM in de winterperiode 2021 - 2022, met verschillende looptijden en -data per werk.
Credits and references
Visuals: Eric Seleky, Teus Hagen, Gert Jan van Rooij
Lees
Interview: NDSM (Come To) Light kunstenaar Johannes Büttner
De Plotcast #2 – Hijskranen en Voortuinen (2/3)
tekst:
Stichting NDSM-werf is terug met een podcast, maar dit keer in een nieuw jasje! In deze driedelige reeks, De Plotcast, gaat architect Afaina de Jong op onderzoek uit in Amsterdam-Noord. Het doel: ideeën verzamelen voor een ontwerp voor een leegstaand plot op NDSM.
Van een tweedehands kledingwinkel, tot een nieuwe koffiezaak, podcastmaker Jesper Buursink en architect Afaina de Jong verkennen in aflevering 2 van De Plotcast een hoop interessante plekken in Tuindorp-Oostzaan. Wat zouden deze noorderlingen willen zien op dit leegstaande kavel, voorheen de locatie van Sexyland en de oude werfsociëteit? Een uitkijktoren om mensen te kijken? Boomhutten of andere plekken om lekker te ravotten? Luister mee met een aantal heerlijke verhalen in deel twee van de drieluik, ‘Hijskranen en Voortuinen’.
Met de ideeën uit deze podcast in het achterhoofd maakt Afaina de Jong een architectonische interventie dat in 2022 op de NDSM-werf komt te staan.
Interview: NDSM (Come To) Light kunstenaars Alice Wong & Crys Leung
tekst:
Redactie
Stichting NDSM-werf presenteert deze winter (Come To) Light, een tentoonstelling bestaande uit drie lichtwerken van internationale kunstenaars. Met hun werken werpen zij – letterlijk en figuurlijk – een licht op onderwerpen en personen die voor hen belangrijk zijn. Wie of wat moet zichtbaar zijn in de publieke ruimte?
In deze editie spreken we met beeldend kunstenaars Alice Wong en Crys Leung. Wie recentelijk een avondwandeling op NDSM maakte, heeft wellicht hun nieuwe project al gepasseerd zonder het door te hebben: het werk Cohesion is namelijk zo groot dat het niet in één oogopslag waar te nemen is.
Hoe is dit project voor jullie begonnen?
Alice (A): Vorig jaar augustus kregen we het verzoek om mee te werken aan deze openluchttentoonstelling. Op dat moment waren wij samen op zomervakantie. We hadden nog nooit een project in de publieke ruimte gedaan, maar we besloten: “Waarom niet?” Dit is het zevende project waar we samen aan werken, en we waren enthousiast om onszelf uit te dagen met iets nieuws.
Het is altijd fascinerend om met een nieuw medium te werken. Ik noem mezelf een ‘story-designer’: Ik hou ervan om narratieven in mijn werk te verankeren, en daarvoor werkt het goed om verschillende media te gebruiken. Als een bepaald verhaal het beste verteld kan worden in een podcast, dan maak ik een podcast. Als het moet worden getoond met een stoel, dan zal ik mezelf pushen om een stoel te maken. Als het een cirkel moet zijn, dan maken we een cirkel.
Wat een mooie onbevangen instelling! Hoe is er toen een concreet idee ontstaan?
Crys (C): We moesten diep nadenken over hoe we het beste een kunstwerk voor de publieke ruimte konden maken. We wilden iets doen dat niet te technisch was, met veel draden en kabels.
A: We hebben ons ook gericht op de tekst die ‘(Come To) Light’ uitlegt: die ging over inclusiviteit, zichtbaarheid, mensen samenbrengen, over wat gezien wordt en wat niet. Daarna hebben we een paar dagen in een café gezeten en hier over nagedacht in de context van NDSM. We waren het erover eens dat dit een plek is waar van alles gebeurt, maar ook een plek die mensen thuis noemen. Voor veel mensen – van migranten tot kunstenaars – is NDSM een soort toegangspoort geweest. Welke geschiedenissen heeft dit gebied, hoe kunnen we die samenbrengen, en wat moet hier zichtbaar worden na deze pandemie? Toen besloten we het project ‘Cohesion’ te noemen.
When you stand next to it, you can’t see exactly what it is
C: Het was geen optie om high-end technologie te gebruiken, zoals kabels, programmering, tv-schermen, of iets anders dat gevoelig is voor beschadiging.
A: We wilden iets analoogs maken, dat als medium en concept alsnog mensen goed samen weet te brengen. Op een gegeven moment keken we naar de kaart van NDSM, en vroegen ons af: “Waarom creëren we niet gewoon één grote cirkel?” Het eerste idee was om een enorme vorm te maken, bijna een kilometer breed, die de hellingen en verschillende gebouwen zoals het Hilton hotel zou bedekken. Dat was een beetje ons mannelijk ego dat sprak; we wilden iets heel groots doen, en de muren helemaal beschilderen.
C: Toen werden we geconfronteerd met de realiteit. We konden niet zomaar een kunstwerk op zoveel plekken plaatsen, dus hebben we de cirkel kleiner gemaakt. Toen begonnen we glow-in-the-dark verf te overwegen, of thermoreactief materiaal, of iets dat mensen zou uitnodigen om het werk aan te raken.
Dus het doel was om het analoog en toch interactief te houden?
A: Ja, het moest mensen verrassen en ze laten afvragen: “Waar gaat dit over?” We wilden iets licht-reflecterends maken.
C: Vervolgens hebben we veel tijd besteed aan materiaalonderzoek – een groot deel van dit project. We hebben contact opgenomen met leveranciers in veel verschillende landen om materiaal te vinden dat bestand is tegen de wind, de regen en de temperaturen buiten. Dit bleek 3M Stamark wegmarkeringstape te zijn.
A: We hadden veel hulp nodig van vrienden. Het maken van het voorstel, het uitschrijven van het concept, het opzetten van de materiaalinventaris; het vergde allemaal veel rekenwerk. Zonder de hulp van al deze mensen hadden we deze cirkel niet kunnen maken.
C: En aangezien het project ‘Cohesion’ heet, krijgt het nog een extra betekenis.
Kunnen jullie meer vertellen over waar ‘Cohesion’ symbool voor staat?
A: We hebben een cirkel gecreëerd die te groot is om in één persoonlijke oogopslag te zien – dat is waar het mee begint. Als je ernaast staat, kun je niet echt zien wat het precies is. Een lijn? Een cirkel? Sta ik er binnen of buiten? We willen dat mensen zich dit soort dingen afvragen en er verschillende betekenissen aan geven.
We kunnen de dingen die we zien pas echt beoordelen als we ze vanuit verschillende perspectieven bekijken en het volledige beeld voor ons hebben. Vooral tegenwoordig houdt iedereen vast aan verschillende informatie, in de veronderstelling dat wat we weten de juiste versie is. Maar we staan er zelden bij stil dat het ene perspectief niet altijd beter is dan het andere – het is vaak gewoon de kennis die ons gevoed is of wat ons is wijsgemaakt. Samen dragen al deze perspectieven bij tot onze werkelijkheid, en dat is wat de cirkel moet symboliseren. Door de cirkel op deze specifieke plek te plaatsen, herinneren we het publiek er bovendien aan dat we, ondanks onze verschillen, samen moeten blijven komen in de fysieke ruimte.
The work already brought people together, even when it wasn’t there yet
Hoe reageren de mensen op het werk?
C: Mensen reageren er op verschillende manieren op. Soms komen ze naar ons toe om met ons te praten. Maar vandaag begonnen mensen ook hun auto’s naast lijn te parkeren – iets wat ze meer geneigd te doen zijn als de lijn wat dunner is. Op die manier komt het overeen met hun perceptie van echte bewegwijzering. En toen we de grond veegden voordat we de wegmarkeringstape konden bevestigen, kregen we van enkele politieagenten complimenten voor het schoonhouden van het gebied.
A: Al deze publieke reacties en incidenten deden ons beseffen dat, ook al hebben we de hele cirkel gecreëerd, het zelfs voor ons onmogelijk is om het volledige plaatje te zien, en daarmee de verschillende manieren om ermee om te gaan.
Hoe is het voor jullie werk in de publieke ruimte te tonen? Wat vinden jullie daar waardevol of belangrijk aan?
C: Dit is de eerste keer dat we een project in de openbare ruimte hebben gedaan, en ook de eerste keer dat we met zoveel verschillende mensen hebben gesproken gedurende het hele proces. Omdat we iets doen met het oppervlak waarop mensen lopen, moest iedereen meewerken. Op een gegeven moment stond er een auto in de weg, en we hadden geen andere keuze dan die persoon te gaan zoeken. Het is immers moeilijk om een cirkel te blijven tekenen als je een stuk overslaat en de lijnen niet meer met elkaar verbonden zijn.
Zouden jullie nog eens vaker in de publieke ruimte willen werken?
C: We zouden het zeker nog eens kunnen doen, maar misschien op een kleinere schaal. In de toekomst zullen we ook meer rekening houden met externe factoren, zoals de weersomstandigheden.
A: Werken in de publieke ruimte betekent automatisch werken met veel verschillende mensen, en dat vereist inzet van alle kanten. Dat kan een uitdaging zijn, maar het brengt ook cohesie.
Door dit project te doen en met veel mensen te praten, zijn we zelf ook deel van dit gebied gaan uitmaken. En onze herkenbare, felgroene pakken hielpen daar ook bij. Het proces zelf werd bijna een voorstelling op zich. Het is niet zo dat mensen op een maandagochtend wakker worden en dat het werk er dan ineens is. Terwijl we eraan werkten, rondrenden en de cirkel stukje bij beetje vergrootten, begonnen mensen er vraagtekens bij te zetten. Dus dat is een andere laag: het werk bracht mensen al samen, zelfs toen het nog niet af was.
C: Soms konden we echter niet met mensen blijven praten; we hebben niet de hele dag, en het project moet worden afgemaakt! Dit leidde ons tot afgelopen week tot de volgende conclusie: de cirkel is het resultaat, maar cohesion is het proces.
De tentoonstelling ‘(Come To) Light’ is gratis te bezoeken op NDSM in de winter van 2021 - 2022, met verschillende looptijden en -data per werk.
Credits and references
Lees
Interview: NDSM (Come To) Light kunstenaars Alice Wong & Crys Leung
Interview: programmamaker en curator Isabeau Keurntjes
tekst:
Redactie
Visuals: Randy da Costa, Gert Jan van Rooij
Stichting NDSM-werf presenteert deze winter (Come To) Light, een tentoonstelling bestaande uit drie lichtwerken van internationale kunstenaars. Met hun werken werpen zij – letterlijk en figuurlijk – een licht op onderwerpen en personen die voor hen belangrijk zijn. Wie of wat moet meer of juist minder zichtbaar zijn in de publieke ruimte? In dit interview spreken we met Isabeau Keurntjes, producent, programmamaker, event manager, en sinds enige tijd ook curator. In samenwerking met een diverse selectie van artiesten vlocht zij op 12 november de thema’s rondom (Come To) Light aaneen in een opwekkend openingsprogramma.
Kan je wat meer vertellen over je achtergrond en je ervaring als curator?
Mijn achtergrond ligt vooral in event management en productie. Ik cirkel al een jaar of tien rond in de hospitality, maar ben op gegeven moment ook events gaan doen – bijvoorbeeld in de A’DAM Toren. Ik werk nog niet zo lang als curator; het eerste grote project dat ik deed was deze op NDSM. Via Serginho (Stekkel, red.) kwam ik bij Stichting NDSM-werf terecht. Het gesprek dat daaruit volgde ging over kansen geven aan nieuwe curatoren. Dat klopte voor mij helemaal, omdat ik al lang events doe, maar zelf nog nooit een programma van dit formaat had samengesteld.
Wel was ik als operational manager van de Members Club van de A’DAM Toren al betrokken bij community-gerichte en sociale events – een groot contrast met de commerciële events die ik altijd al deed – en ik merkte dat ik me daar erg thuis voelde. Ik wil een deel van de tijd die ik in deze sector stop wijden aan events die iets betekenen voor veel verschillende Amsterdammers.
Ik doe mijn werk omdat ik een onvergetelijke ervaring wil creëren
Corona is voor veel mensen een grote switch geweest. Veel event managers, waaronder ik, moesten stoppen of hebben veel downtime gehad. Dat doet je dan afvragen: wanneer alles hierna weer op gaat starten, wat wil ik dan écht doen met dit werk?
Waar haal je als curator inspiratie vandaan? En wat voor ambities heb je wat betreft cureren in de toekomst?
Ik vind dat de waarde van wat curatoren doen – mensen samenbrengen middels evenementen – wordt onderschat. Ik heb altijd gezegd dat ik mijn werk doe omdat ik een onvergetelijke ervaring voor mensen wil creëren. Ik wil mensen raken met een verhaal. Wat dat betreft moet een programma in elk aspect kloppen en ervoor zorgen dat je wordt meegenomen in een verhaal.
Daarom vind ik het zo interessant om mijn werk als curator te combineren met mijn ervaring als producer en event manager. Als het verhaal en de ervaring beiden kloppen, wordt het programma onvergetelijk. Ik ben constant online op zoek naar artiesten en hoe zij zijn samengebracht op events die al plaatsgevonden hebben.
Je zet even je Spotify aan, maar wat je niet meekrijgt, is het hele proces van de artiest
Welk aspect van het werk en de identiteit van curatoren en makers maak jij het liefst zichtbaar?
Naast het feit dat er personen en thema’s in het licht zijn gezet door de makers van de (Come To) Light kunstwerken, wilden wij in dit programma niet alleen individuen, maar ook bepaalde beroepen en soorten werk belichten. Anna (Martinova, artiestennaam Tulpa Dusha, red.) heeft bijvoorbeeld een performance gedaan met live synthesizers. Zij legt daarmee de labour en het procesmatige van het muziek maken bloot. Wij wilden onder andere laten zien hoeveel kunstenaars er wel niet kunnen schuilen achter één kunstwerk.
Het is tegenwoordig zo makkelijk voor ons. Je zet even snel je Spotify aan, maar wat je niet meekrijgt, is het hele proces van de artiest dat erachter zit. Dat is vandaag de dag zo onderbelicht. Eigenlijk wilden we ook nog samenwerken met een scenograaf – iemand die theaterstukken vormgeeft met kostuums, decorstukken, licht, noem maar op. Aan het eind van een theatervoorstelling klapt iedereen en de acteurs zijn de ontvangers van dit applaus. Maar de scenografen staan eigenlijk nooit in de spotlight, terwijl zij er zo’n groot onderdeel van zijn. Heel veel van de artiesten die ik ken zijn heel bescheiden. Ze verrichten zulk mooi werk, maar staan te weinig in het licht.
Zou jij een programma beschrijven als een totaalkunstwerk dat allerlei soorten kunstenaars samenbrengt?
Absoluut. Alles wat je in een programma ziet draagt bij aan een (hopelijk) onvergetelijke ervaring. Ook dat probeerden we in dit programma te tonen, en het is iets wat ik met elk ander event probeer te doen.
Tijdens de opening van (Come to) Light presenteerde je samen met Serginho Stekkel een aantal performances rondom het creëren van licht en licht geven. Dat werd verzorgd door Gershwin Bonevacia en Alistair Sung (spoken word + cello), Charissa Chotoe en Soortkill, Tulpa Dusha (synthesizers) en Charmaine Wartes (muziek). Een heel divers lijstje. Wat maakte dat je koos voor deze namen en setting? Wat was de hoofdgedachte hierachter?
Als programmamaker maak je heel veel overwegingen. Ik zou willen dat diversiteit – in de zin dat alle culturen zijn vertegenwoordigd – in elk programma vanzelfsprekend is. We hebben het hier over de publieke ruimte van Amsterdam. NDSM behoort natuurlijk tot stadsdeel Noord, maar voor dit programma vond ik het ook juist leuk om bijvoorbeeld Soortkill uit de Bijlmer uit te nodigen. Normaalgesproken zou hij niet zo snel op NDSM komen, maar ik vind het juist belangrijk om mensen uit verschillende hoeken van de stad samen te brengen.
Gershwin (Bonevacia, red.) is een woordenkunstenaar. Hij kan het complete verhaal zo mooi vertellen, en dat maakt het geheel nog sterker. Maar vooral wanneer een programma in de publieke ruimte plaatsvindt, gaat het verder dan een enkele kunstenaar en moet het de verhoudingen van de hele stad reflecteren, bijvoorbeeld wat betreft deelname van man en vrouw en verschillende culturen en achtergronden.
Je deed onlangs mee aan de allereerste editie van het Young Curator programma van NDSM waarin we jaarlijks ‘jonge’ of nog niet zo ervaren programmamakers vragen om een programma of event samen te stellen. We zoeken hierin naar programma’s die aansluiten op de werf als culturele plek, maar met een urban en industrieel karakter waarin de publieke ruimte, het buiten programmeren het uitgangspunt is. Wat is voor jou het belang van jonge mensen in het vak van curatorschap?
Als we willen dat de publieke ruimte plek biedt voor meerstemmigheid (een belangrijk speerpunt van Stichting NDSM-werf, red.), dan is het belangrijk dat er curatoren zijn die ook jongere mensen naar een programma toe trekken. Mijn leeftijdsgroep connect niet altijd even goed met een museum of een expositie. Door een programma in elkaar te zetten dat voor jongeren wel degelijk uitnodigend is, draag je bij aan wie zij zijn, aan hun inspiratie en hun sociale, culturele, en maatschappelijke ontwikkeling. Daarvoor moet het verhaal hen aanspreken, en als de curatoren zelf ook jong zijn, wordt deze verbindende functie sneller vervuld.
Credits and references
Visuals: Randy da Costa, Gert Jan van Rooij
Lees
Interview: programmamaker en curator Isabeau Keurntjes
Stichting NDSM-werf is terug met een podcast, maar dit keer in een nieuw jasje! In deze vijfdelige reeks, De Plotcast, gaat architect Afaina de Jong op onderzoek uit in Amsterdam-Noord. Het doel: ideeën verzamelen voor een ontwerp voor een leegstaand plot op NDSM.
Succes niet gegarandeerd
Wat kan je als architect nog betekenen in een markt waar elke creatieve uiting in geldwaarde wordt uitgedrukt, en gebiedsontwikkeling vaker wel dan niet bijdraagt aan gentrificatie? In deze laatste editie van De Plotcast genaamd ‘Succes Niet Gegarandeerd’ doen we een stapje terug. We zoomen in op de plot waar Afaina de Jong een ‘inclusieve publieke ruimte’ voor gaat ontwerpen. Maar hoe doe je dat? Hoe kun je als architect nog impact maken op een plek waar zoveel machtsverhoudingen en belangen spelen?
Samen met Veerle en Catherine van de Respons Podcast reflecteert Afaina op deze opgave en de bredere context ervan. Hiernaast leren we ook de werf een stukje beter kennen met Petra Heck (curator bij Stichting NDSM-werf) en Erik van der Paardt (Erik’s House).
Met deze aflevering sluiten we de serie De Plotcast af. We vonden het een mooi avontuur en hopen dat je dit ook zo hebt ervaren!
NDSM X S3 E1: in gesprek met Serginho Stekkel en Isabeau Keurntjes
tekst:
Na een aantal audio-experimenten, zijn we dit jaar weer terug met een gloednieuw seizoen van NDSM X. Eind 2021 spraken wij Serginho Stekkel en Isabeau Keurntjes (helaas telefonisch): de gastcuratoren van de opening van (Come To) Light.
Er moet meer ruimte komen voor (nieuw) talent in Amsterdam Noord
We spraken hen over hun inspiratie voor dit programma, maar ook de noodzaak van goede creatieve voorzieningen voor een jonge doelgroep in Amsterdam-Noord. Ook lichten ze een klein tipje van de sluier voor hun eigen toekomstplannen.
Credits and references
Luister
NDSM X S3 E1: in gesprek met Serginho Stekkel en Isabeau Keurntjes
In de tweede aflevering van dit seizoen spreken we met Peter Scheer, directeur van SEMilla Sanitation. Met hen zetten we een duurzaam toiletgebouw neer op de werf.
Misschien gebruiken we straks jouw urine voor een schonere werf
Met gebruik van techniek geïnspireerd op de ruimtevaart, hergebruiken ze onze poep en plas om de werf te verduurzamen. Hoe dat precies in zijn werk gaat, legt Peter enthousiast uit in deze nieuwe aflevering van NDSM X.
Als je de afgelopen weken op vrijdagen over de werf hebt rondgelopen, heb je ze misschien zien staan. Twee vrienden die op gasstellen grote pannen soep staan te koken.
De twee vrienden, Jasper Van Den Berg en Roel Wouters, verkopen deze soep voor het goede doel. Onder de naam Mirror Soup Kitchen spiegelen zij elke vrijdag op de werf dezelfde soepgerechten als die van het activistische kunstenaarscollectief Kukhnia uit de Oekraïense stad Lviv.
Dit collectief kookt eenvoudige, vegetarische soepen vanuit huis en delen deze uit aan oorlogsvluchtelingen of andere mensen in nood. Inmiddels doen ze dit vanuit 7 locaties in Lviv.
Omdat op dit moment in Lviv directe toegang tot goederen en geld erg moeilijk is, zorgde Roosje Klap met haar netwerk ervoor dat met o.a. de opbrengst van Mirror Soup Kitchen een grote vrachtwagen vol met noodzakelijke goederen en granen en twee touringcars naar Lviv gestuurd kon worden. Zij namen meer dan honderd mensen op de vlucht mee terug.
Stichting NDSM-werf steunt dit initiatief van harte en op 5 mei 2022 hosten we een XL-editie bij de Toren van Babel.
Directe steun op afstand
Het idee voor Mirror Soup Kitchen ontstond ruim twee jaar geleden toen in Beiroet Rani Al Rajji, een bevriende clubeigenaar begon met koken voor zijn gemeenschap in het verwoeste centrum van de stad. De explosie in de haven was het laatste zetje om niet meer te dansen maar om vanuit zijn club honderden simpele maaltijden per dag te bereiden en te serveren. Om hem te steunen besloten buren Jasper van den Berg en Arne Hendriks om vanuit hun huizen precies deze recepten wekelijks te gaan spiegelen en te gaan verkopen aan hun vrienden en mensen uit de buurt. Deze manier en regelmaat zorgde ervoor dat de aandacht vastgehouden werd op de plaats van urgentie en niet met de tijd vervloog.
Zelf soep koken?
Ben je zelf enthousiast geworden om te helpen, maar woon je niet in de buurt van de NDSM-werf? Dan kun je nu de recepten thuis nakoken. Download hier het eerste recept en lees hoe je ook andere recepten van Kukhnia kunt vinden en koken. Nodig je vrienden en familie uit en laten we zorgen dat we samen zoveel mogelijk ophalen voor Kukhnia 💙💛
NDSM X S3 E3: in gesprek met Jasper van den Berg deel 1
tekst:
Creatief multitalent Jasper Van Den Berg is een van de initiatiefnemers van de Mirror Soup Kitchen. Met dit initiatief zamelt hij door soep te verkopen, geld in voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Het geld komt direct ten goede van een kunstenaarscollectief in Lviv, wat daar precies dezelfde maaltijdsoep wordt gekookt, maar dan voor slachtoffers van de oorlog.
Een socialere wereld begint bij jezelf
Maar Jasper doet nog veel meer en daar spreken wij hem ook over in deze nieuwe aflevering van NDSM X. Rode draad door zijn projecten: collectief met een sociaal karakter. Doordat Jasper zoveel te vertellen had, hebben we besloten dit gesprek in twee delen uit te brengen. Vanaf nu is deel 1 te horen, waar hij onder andere vertelt over zijn betrokkenheid bij Sexyland en hoe een initiatief als Mirror Soup Kitchen ontstaan is.
Stichting NDSM-werf steunt dit project van harte en op 5 mei 2022 hosten we een XL-editie bij de Toren van Babel.
Credits and references
Luister
NDSM X S3 E3: in gesprek met Jasper van den Berg deel 1
Van Open Call tot multifunctioneel basketbalterrein
Wie het afgelopen jaar op een zonnige dag over NDSM liep zag enthousiaste dunk-pogingen, spontane wedstrijdjes en professionele moves. Sinds we samen met onze partner 3×3 Unites, die zich inzetten voor empowerment van jongeren door middel van straatbasketbal, een 3X3 Legacy Court hebben gerealiseerd op de werf is deze volop in gebruik. Door jong en oud, buurtbewoners, kunstenaars en toevallige voorbijgangers. Door: Ewa Scheifes, programmamaker Stichting NDSM-werf
Na anderhalf jaar intensief gebruik was het veld aan reparatie toe, daarnaast vinden we het tijd dat de locatie een nieuwe, frisse uitstraling krijgt. Ook was de animo voor het veldje zo groot dat we graag nog een extra 3X3-veld willen realiseren zodat meer mensen kunnen spelen. Daarom leek het ons het goede moment om onze langetermijndroom, om de plek waar het veld lag te transformeren tot een visueel aantrekkelijke, multifunctionele verblijfsruimte, waar te maken. Een ruimte die verbaast – is het basketbalveld bijvoorbeeld ook een wisselend canvas voor kunst? Een publieke plek waar functies in elkaar overlopen, stel je bijvoorbeeld voor dat het veld tijdens evenementen transformeert tot een festival stage of tot een hang out en meeting point.
Is het basketbalveld bijvoorbeeld ook een wisselend canvas voor kunst?
Tijdens onze zoektocht naar wie het beste een geschikt en spannend concept hiervoor zou kunnen ontwerpen – vraag je een architect, designer of juist een grafische kunstenaar? – ontstond tijdens een gesprek met 3X3 Unites het idee een Open Call te lanceren. Iedereen die zich aangesproken voelde door de oproep mocht zich melden en ervaring was geen vereiste, een scherpe visie wel. Zo hoopten we ook creatieven te bereiken die nog niet op onze radar staan en nieuwe, voor ons onbekende namen te ontdekken.
What’s next?
Missie geslaagd; uiteindelijk hebben we 25 aanmeldingen ontvangen van individuen, duo’s, collectieven en bureau’s. De inzendingen kwamen vanuit de community op NDSM, vanuit Amsterdam en heel Nederland, maar ook vanuit o.a. Kopenhagen en Berlijn. Onze inbox stroomde vol met originele ideeën voor crossovers, liefdesverklaringen aan basketbal als grootstedelijke straatsport, en visuele referenties voor de locatie. Uit deze inzendingen hebben we drie partijen gekozen waar we het meest nieuwsgierig naar zijn, zij zijn uitgenodigd om een schetsvoorstel te maken.
Onze inbox stroomde vol met originele ideeën voor crossovers en liefdesverklaringen
Omdat we graag verrast worden en op zoek zijn naar onderscheidende concepten hebben we met opzet gekozen voor drie partijen met verschillende vertrekpunten en expertises, namelijk vanuit de architectuur, ruimtelijk ontwerp en beeldende kunst. Met hen hebben we een briefing gedeeld met een aantal harde randvoorwaarden waar het concept aan moet voldoen, en een rits zachte waarden waarmee gespeeld kan worden. Zo denken we aan originele manieren van vergroening, circulariteit en duurzaamheid, de manier waarop ook festivals gebruik kunnen maken van het terrein en de multifunctionaliteit van de ruimte.
In de volgende fase presenteren zij hun idee in een korte pitch aan het team van Stichting NDSM-werf, 3X3 Unites en potentiële andere partners waarna we kijken welk concept het beste aansluit bij het terrein. Hierin nemen we mee of voldaan is aan de randvoorwaarden, maar ook of het idee gevoelsmatig de ‘NDSM-factor’ heeft, aansluit bij de uitstraling en het gebruik van de werf, en of er rekening gehouden is in het ontwerp met circulariteit en duurzaam materiaalgebruik. Begin juni worden de schetsvoorstellen gepresenteerd, en mid-juni weten we met welke ontwerper(s) we een samenwerking aangaan om tot een uitvoerbaar ontwerp te komen!
NDSM X S3 E4: in gesprek met Jasper van den Berg deel 2
tekst:
Dit is het vervolg van het gesprek wat we hadden met multi-ondernemer en kunstenaar (een beetje afhankelijk hoe zijn pet er die dag bij staat) Jasper van den Berg.
Een socialere wereld begint bij jezelf
Jasper vertelt over zijn nieuwste project ‘het solidair woonfonds’. Een idee voortkomend uit zijn eigen realisatie dat hij vanuit een bevoorrechte positie in de woningmarkt, bijdroeg aan de situatie zoals hij nu is. Hij wilde hier wat aan gaan doen en bedacht – uiteraard samen met vrienden – een nieuw plan om de stad leefbaar te houden. Wat dit precies inhoudt, legt hij zelf uit in het tweede gedeelte van het gesprek wat wij met hem hadden.
In deze Engelstalige podcast aflevering spreken we met Camille de Wit. Directeur bij Treehouse NDSM, een creatieve broedplaats op de werf.
A playground for serious artists
In dit gesprek gaan we dieper in op de vraag: wat is Treehouse NDSM nou eigenlijk? En hebben we het over hun nieuwe paviljoen ‘Momentum’ welke sinds vandaag te bezoeken is. Daarbij geeft Camille ook nog een tipje van de sluier weg over hun programmering tijdens de eerste editie van NDSM Get Lost op 26 mei.
Volg Treehouse NDSM op Instagram en Facebook om niks van hun artiesten te missen.
Door te klikken op 'Accepteren', gaat u akkoord met het opslaan van cookies op uw apparaat om de navigatie op de site te verbeteren, het gebruik van de site te analyseren en te helpen bij onze marketinginspanningen. Bekijk onze Privacy Policy voor meer informatie.