8 maart, een dag waar wereldwijd gelijke rechten en kansen, vrijheid en strijdbaarheid van vrouwen centraal staan. Door de geschiedenis heen is er enorme vooruitgang geboekt in de richting van gendergelijkheid, maar we zijn er nog lang niet. Stukje bij beetje begint de verandering zich echter in te zetten, mede door individuen die deze waarden waarborgen in hun werk. Maar wat kom je als curator en/of programmamaker eigenlijk tegen als je je inzet voor een inclusieve en rechtvaardige cultuursector? Zodra we alledrie een goede kop thee voor ons hebben steekt Ewa van wal: “Wat gelijkheid en inclusiviteit betekent, en welke invulling eraan gegeven wordt is voor iedere culturele instelling anders. Ik zie dat wij vanuit NDSM meer bezig zijn met toegankelijkheid vanuit een breed perspectief. Ik was erg onder de indruk van de performance van Sarah van Lamsweerde bij het Stedelijk in 2020 waarbij samen met de bezoekers werd onderzocht hoe verscherpte zintuigen je in staat stellen “door” de tentoongestelde werken heen te kijken. Wij werken vanuit de stichting sinds 2020 vanuit meerstemmigheid en toegankelijkheid; wie voelt zich welkom in de publieke ruimte, wie mag er zijn?”

‘Vrouw(en)*’ is hier gebruikt als term voor elke persoon die zich identificeert als vrouw.

“Aangezien we ons tot de publieke ruimte verhouden”, gaat Petra verder. Wij programmeren letterlijk buiten en voelen dat dit noodzakelijke vragen zijn om te stellen. We bevragen via projecten het publieke karakter van openbare ruimte, dat het daadwerkelijk gaat over een veelheid aan verschillende stemmen laten klinken. Je met kunstenaars afvragen welke ondergerepresenteerde personen of thema’s meer aandacht verdienen. in het kader van de ontwikkelingen op ndsm, hoe zorg je ervoor dat je geen exclusieve (publieke) ruimtes ontwikkelt waar enkel grote ketens zich nestelen voor een bepaalde groep mensen, maar er publieke ruimte wordt gecreëerd, geprogrammeerd waar de witte hetero cis man niet de norm is. Zo werken we nu met Afaina de Jong van AFARAI aan een ontwerp voor een ‘pleintje / installatie’ op NDSM waar zij vanuit feministisch perspectief naar verschillende uitdagingen kijkt en zich vooral wil verhouden tot het normatief, wit, mannelijk beeld van de openbare ruimte en de inrichting daarvan.’

Dan vraag ik mijn twee gesprekspartners of internationale vrouwendag nog nodig is volgens hen. Ewa gaat als eerste hierop in: “van veel dingen zou ik hopen dat ze niet meer nodig zijn: feminist march, internationale vrouwendag, protesten tegen racisme, extinction rebellion, maar we leven in een werkelijkheid waarin we volgens mij blij moeten zijn dat mensen zich niet neerleggen bij de huidige status quo en de bühne op gaan voor verandering. Er zijn helaas enorm veel redenen waarom 8 maart nodig blijft; femicide en mishandeling wereldwijd, de loon- en orgasmekloof, de onbetaalde arbeid die veelal door vrouwen gedaan wordt (tip, check de onderzoeken van Women Inc.)”. “En vaak niet als onbetaalde arbeid” vult Petra aan, “maar als ‘zorg’ gezien wordt”. Ewa knikt: “om maar wat voorbeelden te noemen”. “Maar ik vind het ook ingewikkeld soms,” zegt Petra, “de strijd voor het ene issue het andere issue lijkt te verdringen om aandacht, terwijl er zoveel issues van belang zijn. Je kunt ze niet rangschikken op belangrijkheid.”Ik heb mijn kinderen vandaag wel verteld over Internationale Vrouwendag, uiteindelijk gaat het over het goede voorbeeld geven.”

“Specifiek binnen de cultuursector zijn er de afgelopen jaren veel stappen gezet,” gaat Ewa verder “aan de voorkant betere representatie van niet-dominante perspectieven in collecties en exposities (kijk bijvoorbeeld naar aangescherpte collecties van grote musea, platformen als Titty Mag, podcasts als Naakt op een Kleedje, etc.), er is meer aandacht voor vergeten/onzichtbare iconen, en aan de achterkant een groeiend aantal (jonge) niet-mannelijke directeuren. Aantallen of percentages leidend maken lijkt me niet de duurzame oplossing, het gaat om het omarmen van representatie in breedste zin, van verschillende wereldbeelden.”

“We kunnen daarin ook niet alle vrouwen over dezelfde kam scheren en verwachten dat iedereen er hetzelfde in staat.” vult Petra aan, “feminisme wordt al snel gezien als iets dat je identiteit bepaalt, terwijl opleiding, achtergrond, etc. ook enorm bepalend zijn en redenen vormen waarom niet elke vrouw hetzelfde over feminisme denkt of er hetzelfde van verwacht. Ook feministen en activisten vallen elkaar soms hard aan op het niet activistisch genoeg zijn of verkeerd reageren of handelen. Dit maakt het lastig. De gevoeligheden kunnen ook verlammend werken. ”

Dan vraag ik naar de praktijken op NDSM: wat zijn de uitdagingen die je tegenkomt als het gaat om diverse en gelijke kunstprogrammering op NDSM? Ewa: “We gebruiken de context van NDSM en de schaal van het terrein om grote installaties in de publieke ruimte te creëren. Alleen is het vinden van vrouwelijke kunstenaars die werken op de grote schaal die past op een terrein als NDSM soms een uitdaging.” Het woord fallus-kunst (door mannen) wordt even genoemd. “Hierbij dus een oproep aan alle vrouwelijke kunstenaars die grootse plannen/werken hebben of een plek zoeken om daarin te groeien,” vult Petra aan, “bel ons, alle tips zijn welkom.”

“Wij proberen op NDSM te werken vanuit intersectionaliteit, langs verschillende assen. Een mooi voorbeeld van een project van afgelopen jaar die zich met deze thematiek bezig hield was ‘An-Sisters [NDSM]’ van belit sağ. belit realiseerde in opdracht van ons een audio-video installatie waarin hen door middel van video-portretten de onzichtbare verhalen van Turkse vrouwelijke arbeidsmigranten belichten. belit interviewde verschillende vrouwen voor dit werk die na de scheepswerf tijd op NDSM in naaiateliers werkzaam waren en een dochter van hen die nu toevalligerwijs op NDSM woont. We vinden het belangrijk om dergelijke projecten te realiseren en deze te laten zien in de publieke ruimte, om zo een breed publiek kennis te laten nemen van dit soort stukjes geschiedenis van de plek, van Amsterdam en van Nederland, die echt onderbelicht zijn.”

Tot slot vraag ik Ewa en Petra of ze nog leestips hebben voor geïnteresseerden in dit thema. Ewa raad Ik Ben Mijn Muze van Loes Faber aan, “over eigenzinnige vrouwen die de kunstgeschiedenis veranderden”. Check verder het werk van kunstenaar Carmen Schabracq, Umaversity, Yamuna Forzani’s projecten en liefde voor mijn vriendin Tina Fariteh die nu een expo gecureerd heeft met werk van vrouwelijke Iraanse kunstenaars.” Petra: “mijn bijbeltje tot er iets voor in de plaats komt is Witches, Witch-hunting, And Women van Silvia Federici. Shocking, maar super relevant, en check ook video’s/lezingen van haar, ontzettend inspirerende vrouw! Verder inspireert kunstenaar Agnes Denes mij vanwege haar grootse project met het graanveld in New York. Daarnaast ben ik al een tijdje fan van de Feministische Handwerkpartij. En geef ik graag een shoutout naar een aantal vriendinnen en power personen in mijn leven zoals Ama van Dantzig, en Orlando Maaike Gouwenberg, directeur van Jester en curator van de NL inzending van de Venetie Biennale met Melanie Bonajo (hartje).”

Daniele, kun je ons iets over jezelf en je achtergrond vertellen?

Ik ben in 1985 geboren in San Francisco, Californië. Ik ben naar New York City verhuisd om mijn opleiding aan de Cooper Union for the Advancement of Science and Art te volgen en ben in 2007 afgestudeerd. Sindsdien ben ik in New York gebleven en ik woon momenteel tussen Manhattan en het landelijke noorden van de staat. Hier heb ik een studio waar ik aan beeldhouwen, tekenen en schrijven doe. Mijn werk behandelt meestal de politiek die inherent is aan openbare kunst zelf, binnen dat kader ga ik in op onderwerpen als genderongelijkheid, het verschil tussen openbare en privéruimte en de definitie van eigendom.

Kun je het idee achter het werk ‘It Takes Two’ uitleggen?

‘It Takes Two’ is een stuk dat de materiële taal van reclame gebruikt om kwesties rond samenwerking, miscommunicatie, de politiek van stedelijke ontwikkeling en het gebruik van de openbare ruimte aan de orde te stellen. Zoals veel van mijn werken ondermijnt ‘It Takes Two’ bekende beelden om op humoristische wijze aan te zetten tot nadenken over complexe kwesties – in dit geval de relatie tussen kunst en gentrificatie. Terwijl de hamer en spijker onophoudelijk proberen hun doel uit te voeren (de hamer die de spijker op zijn kop slaat), hun ongelukkige bewegingen en herhaalde mislukkingen geven voorbijgangers op een komische manier aan dat op het lege perceel dat ze bezetten, de bouwactiviteiten “binnenkort echt gaan komen”. In tegenstelling tot een advertentie voor een autowinkel of een wasstraat kondigen deze antropomorfe figuren de nutteloosheid van hun eigen boodschap aan: die verandering staat voor de deur en je kunt er niets aan doen.

‍

‘It Takes Two’ is nu te zien op NDSM. We vonden het interessant om je werk tentoon te stellen in het kader van de voormalige scheepswerf, maar ook met de huidige ontwikkelingen voor woningbouw op NDSM-West en de relatie tussen die twee identiteiten met de vele artiesten die hun studio’s en makerruimtes nu in dit gebied hebben. Maar It Takes Two is ook op andere locaties vertoond, kunt u wat dieper ingaan op deze locaties en wat ze betekenen in de context van dit werk?

‘It Takes Two’ is oorspronkelijk speciaal ontworpen om te worden geïnstalleerd op een braakliggend terrein in Miami, Florida, dat bedoeld was om te worden ontwikkeld tot luxe onroerend goed. Hoewel de omstandigheden van de gelegenheid uniek waren, is het fenomeen van gentrificatie universeel, wat bijdraagt aan het draagbare karakter van het werk. Andere locaties vroegen om het werk te tonen omdat de boodschap, hoewel nihilistisch, humor gebruikt om kijkers aan te spreken die normaal gesproken niet nadenken over de politiek van lege openbare ruimte.

Het werk is een opzettelijke ‘vulgaire extravaganza’

‍

Het werk is getoond in Socrates Sculpture Park (een voormalige stortplaats die nu een openbare kunstlocatie is geworden), The Oxbow School (een interdisciplinair internaatsprogramma voor middelbare scholen in de snel gentrificerende Napa Valley), Central Park (een door de mens gemaakt stuk natuur), Sweet Pass Sculpture Park (een door kunstenaars gerunde non-profitlocatie op een braakliggend terrein in Dallas, Texas), en in het stadhuis in Boynton Beach, Florida (niet ver van het welvarende West Palm Beach en Mar-a-Lago, gebieden die ernstig worden bedreigd door een stijgende zeespiegel als gevolg van klimaatverandering).

Je hebt ‘A Vital Mess’ speciaal voor de NDSM-context gemaakt, kun je jouw ideeën achter dit werk met ons delen?

‘A Vital Mess’ is mijn eerste op tekst gebaseerde werk. De titel komt uit Learning From Last Vegas van Roberts Venturi, Denise Scott Brown en Steven Izenour, een baanbrekende architectuurtekst die formeel de postmoderne architectuur en bewegwijzering van de Las Vegas-strip onderzoekt in de context van de geschiedenis van de architectuur in het algemeen. Materieel sluit ‘A Vital Mess’ aan bij veel van mijn openbare kinetische en op wind gebaseerde werken vanwege het handige vermogen om met holle volumes zoals deze een monumentale fysieke schaal te bereiken (in dit geval 8 meter hoog). Aangezien mijn werk in het verleden de typische associaties van de materialen die ik gebruik (op plastic gebaseerd performance-textiel voor buitengebruik) heeft ondermijnd, is ‘A Vital Mess’ ook het ding zelf: een advertentie langs de weg – visuele vervuiling – ontworpen om mensen te laten stoppen en kijken. Om Robert Venturi nogmaals te citeren: “Het stuk is een opzettelijke ‘vulgaire extravaganza’”. In plaats van zijdelings kritiek te leveren op de visuele en materiële taal van het kapitalisme, verkondigt deze mengelmoes van ‘skydancers’ zichzelf luidkeels als een monument voor de plakkerigheid en tactloosheid van hedendaagse manieren van overtuigen en verleiden. De mensachtige vormen en antropomorfe bewegingen weerspiegelen de kijker; ze zijn een spiegel. De cultuur is gehypnotiseerd door deze alomtegenwoordige spektakels langs de weg die op ons lijken, en daarom herkennen we onszelf erin. Wij zijn de advertentie en de advertentie zijn wij.

Beide werken maken gebruik van een medium dat vaak voor reclamedoeleinden wordt gebruikt: de “skydancers”. Waarom gebruik je specifiek dit medium?

Wat het materiaal en de vorm van deze objecten ondermijnt, is de tekst. Ik heb specifiek gekozen voor uitdrukkingen en woorden die vaag, filosofisch, open en confronterend zijn. De berichten aan weerszijden van de skydancers zijn tegenstrijdig. Het hele “systeem” dat de regels van dit stuk dicteert, is bedoeld om de principes van reclame uit te dagen, maar ironisch genoeg hetzelfde te leveren in de zin dat ik voorstel dat de beloften van het visuele kapitalistische lexicon leeg zijn. Deze beloven alles en niets. Dit soort borden duiden op wanhopige en goedkope verzoeken om aandacht, maar wat ik presenteer zijn de borden als de bestemming zelf, waarbij de kijker wordt gesmeekt om één ding van ver te verwachten, alleen om die verwachting bij onderzoek verdraaid te zien: een 8 meter lang figuur versierd met WAARHEID, UITERLIJK, VORM, INHOUD. Ik vraag de kijker, wat is de waarheid en inhoud van de vorm en het uiterlijk van ons commerciële visuele landschap?

Dan iets meer over jezelf en je benadering van je werk: Wat vind je leuk/interessant aan het maken van werk in de openbare ruimte? En hoe heeft dit betrekking op andere kunst die je maakt?

Het maken van werk in de openbare ruimte bevredigt mijn verlangen om buiten te werken, werk op grote schaal te genereren en om de creatie en ontvangst van het werk bij de kijker sociaal en egalitair te laten zijn. De meeste traditionele galerijen zijn onvermijdelijk gekoppeld aan (commerciële) marktsystemen en zijn afhankelijk van de verkoop van kunstwerken om de ruimte in stand te houden. Ik voel me aangetrokken tot werken buiten dat systeem, letterlijk en figuurlijk, in de idealistische hoop dat kunst die niet afhankelijk is van eigendom inherent radicaal zal zijn.

Ik bewaar notitieboekjes vol gefragmenteerde ideeën

‍

Wat zijn je algemene gedachten over NDSM, wat vind je van het idee om kunst te maken voor een plek als deze?

NDSM is een passende locatie voor mijn werk vanwege de uiteenlopende functies die de magazijnen en buitenruimtes hebben. Het is een uitstekende plek voor mij om de complexiteit van kunst en commerciële inspanningen, die soms dezelfde fysieke ruimte delen, aan te pakken.

En tot slot: welke artiest(en) inspireert jou en om welke reden(en)?

Ik kan echt uren vullen dus ik houd het kort: hier is een korte lijst van kunstenaars die ik waardeer vanwege hun humor, kritiek, omgang met materialen en houding ten opzichte van de cultuur van de kunstwereld: Lawrence Weiner, Mike Kelley, Rosemary Mayer, Ree Morton, Rosemarie Trockel, Robert Smithson, Paul Thek, Hans Haacke, Fred Wilson, Christo & Jeanne Claude, Isa Genzken.

Een pop-up expositie, ruimtelijke installatie of een performance; de invulling staat open. Het idee is om zo werken in de publieke ruimte, buiten een white cube setting, open te breken en toegankelijker te maken. Dit jaar is Anne-Jet de Nas uitgenodigd als Young Curator. Op donderdag 28 september 2023 programmeert ze een performance bij het werk IN TUNE van Henk Schut, een bronzen stemvork in het water van de Y-helling op NDSM die ingaat op de balans tussen mens en omgeving. Tijd om deze jonge Amsterdamse curator beter te leren kennen en alles te horen over het programma dat ze wil laten zien op NDSM.

Anne-Jet, kan je iets vertellen over jezelf en je achtergrond?

Ik heb mijn hele leven al een fascinatie voor kunst, mode en design. Als maker en als observeerder. Daarom ben ik afgestudeerd aan ArtEZ (een Nederlandse Hogeschool voor de Kunsten, red.) en heb ik een Master Kunstgeschiedenis gevolgd. Om mijn creativiteit breder en commerciëler te leren toepassen werkte ik als creative bij een reclamebureau. Met deze ervaringen heb ik de taal van de kunstenaar, de kunst en het grotere publiek leren spreken. En noem ik mijzelf een creatieve vertaler. Iemand die verbindt en bruggen slaat. Iemand die luistert, kijkt, denkt en vertaalt. Iemand die ideeën tot leven brengt.

Tegenwoordig werk je onder andere als zelfstandig curator, zo heb je deze zomer de expositie Over.Leven. in Sexyland World mede gecureerd. Welke kunstenaars of werken inspireren je?

Ja, dat klopt. In samenwerking met kunstenaar, curator en collector Appie Bood is er een (on)overzichtstentoonstelling gemaakt van zijn kunst en verzamelingen. Hiervan was het belangrijkste speerpunt dat we tijd en chronologie volledig los lieten om zo tot nieuwe inzichten en installaties te komen. Samen met Sexyland World hebben we deze ideeën omgezet in een fysieke expo.

Buiten het feit dat het werken met Appie Bood (en zijn vrouw Agata Zwierzyñska, ook een goede kunstenaar!) mij inspireren, heb ik onlangs ook een fascinatie ontwikkeld voor de Amerikaanse kunstschilder en muzikant Issy Wood. Haar werk roept bij mij een melancholisch, krachtig gevoel op. Ze schildert op een tastbare maar toch anonieme manier alledaagse objecten. Doordat ze veelal met olieverf op velvet-stof schildert, wordt haar werk haast fetisjistisch. Ik vind het fascinerend hoe ze met haar werk aantrekt, maar ook afstoot.

Ik ben heel benieuwd naar de toekomst van NDSM, en naar de toekomst van vrijplaatsen als deze in de stad

‍

Binnenkort ga je een interventie cureren op NDSM bij het werk IN TUNE van Henk Schut. Hoe ken jij NDSM als terrein, wat is je associatie bij de plek?

Hmm, een lastige vraag! Mijn associatie met NDSM is uiteenlopend. Voor mij symboliseert het NDSM enerzijds creativiteit, vrijheid en autonomie. De geschiedenis van NDSM als vrijplaats laat zien dat je met kunst grote veranderingen teweeg kunt brengen en letterlijk ruimte kunt innemen om kunst een stem te geven. Maar anderzijds staat deze plek voor mij ook voor urban-led-culture-regeneration, oftewel gentrificatie door middel van kunst. Kunst en kunstenaars op het NDSM zijn in zekere zin ook een instrument voor (cultuur)beleid en gentrificatie in deze stadswijk.

Gelukkig wordt er door Stichting NDSM-werf goed nagedacht over de impact die gentrificatie heeft op de originele functie van dit terrein. Het is belangrijk dat een plek als NDSM blijft nastreven een plek te zijn om als mens en als kunstenaar in te kunnen gedijen, en niet om een bepaalde stedelijke ervaring te worden. Ik ben heel benieuwd naar de toekomst van NDSM, en naar de toekomst van vrijplaatsen in de stad. Waar er vroeger ruimte was om een vrijplaats te claimen, is dit vandaag de dag moeilijker. Ik hoop daarom dat de stad zuinig is op deze plek.

Je interventie gaat in op het werk van Henk Schut, een installatie van een stemvork in het dock bij de Y-helling. Wat was je eerste indruk van het werk toen je het voor het eerst zag en hoorde?

Ja, de grote ijzeren stemvork in het dock. Ik vind de installatie heel mooi opgaan in de omgeving, alsof het er altijd al is geweest. Toevallig klonk het geluid van IN TUNE meteen de eerste keer dat ik er was. Er strekte zich een lage frequentie over de Y-helling, die ook weer wegebde. Om eerlijk te zijn voelde ik me voor een moment een beetje onwennig. Wat moet ik nu precies voelen? Ik werd even bewust van mijzelf. Het werk van Henk gaat over het zoeken naar een nieuwe balans tussen mens en omgeving. En het duurde even voordat het geluid op mij in werkte, maar ik besefte later dat het ervaren van dit bewuste onwennige gevoel misschien wel het doel is.

De stad lijkt op vele manieren overvol te zijn, en IN TUNE roept ons op om hierover na te denken

‍

Kun je ons meenemen in je creatieve proces; hoe ben je uiteindelijk tot een idee gekomen?

Na mijn eerste indruk ben ik mij gaan verdiepen in het werk van Henk Schut. Wat wil hij met het werk teweegbrengen? Hierbij vielen twee aspecten mij bovenal op; ten eerste het beroep op het horend en luisterend vermogen van de mens door het geluid. Ten tweede stelt hij met deze installatie vragen over de waarde van leegte, zowel in de stad, op de NDSM-werf, als in onszelf. Deze waarde van leegte brengt inherent ook de problemen van onze stad aan het licht. De stad lijkt op vele manieren overvol te zijn, en IN TUNE roept ons op om hierover na te denken. Deze inzichten vormden het vertrekpunt van mijn eigen creatieve proces.

Omdat de stad, de directe omgeving en de mensen in de stad centraal staan in het werk van Henk en aan elkaar worden verbonden door een geluid, leek het mij mooi om hier een vervolg aan te geven door een stem te laten reageren op dit geluid. Een stem die de onderliggende ideeën van het werk kan vergroten en bevragen.

Het is de eerste keer dat je een performance cureert in de publieke ruimte, wat maakt die context anders dan wat je gewend bent?

Ik ben nog maar net zelfstandig begonnen en dit is inderdaad de eerste keer dat ik een performance cureer in de publieke ruimte. Wat dit anders maakt, dan bijvoorbeeld de tentoonstelling in Sexyland World die over meerdere weken liep, is dat ik nu moet nadenken over hoe ik een krachtig verhaal en een blijvende indruk kan creëren binnen een veel kortere tijdsperiode.

Waar kijk je het meest naar uit?

Ik denk dat ik het zou formuleren als ‘het moment van de overdracht’; het moment dat er vanuit N TUNE een nieuw kunstwerk ontstaat, de spoken word performance van Ray.  Ik kijk uit naar woorden van Ray en hoe die op hun eigen manier resoneren bij mij en het publiek. Net zoals het geluid van Henk dat op zijn eigen manier doet.

Kunst op de pont vanaf CS

Jouw Museumnacht 2023 begint op pont F4 vanaf Amsterdam CS naar NDSM. Het Amsterdam Ferry Festival presenteert op Museumnacht in samenwerking met het Van Gogh museum hoe de veranderende stad een onderwerp is dat kunstenaars fascineert. Zes hedendaagse fotografen (Sem Langendijk, Hans Boddeke, Simone Peerdeman, Anna Swagerman, Hanane El Ouardani, Sanja Marusic) die met hun camera het Amsterdam van nu vastleggen, zijn uitgenodigd om nieuw werk te maken. De veerpont tussen CS en het NDSM terrein wordt vanaf 4 november tijdens Museumnacht hun ‘canvas’. Voor deze presentatie laten zij zich niet alleen inspireren door de rafelranden langs het IJ, maar ook door de schilderijen die Van Gogh en tijdgenoten maakten van de overgangsgebieden rondom Parijs.

Naast deze beelden bekijken kun je ook tussen 19:00 – 20:00 luisteren naar een spoken-word optreden op de punt tussen NDSM en CS van Luna Wicks. Onder muzikale begeleiding van muzikant Froodough (Daniel Lee), neemt dit duo je mee in een verhaal over de veranderende stad.

Grootse lichtinstallatie door Boris Acket

Stichting NDSM-werf en Stichting Kinetisch Noord presenteren tijdens Museumnacht twee site-sensitieve werken, enkel op deze avond te zien en beluisteren. Boris Acket creëert een grootse passage die speelt met de notie van grenzen, een installatie van licht en geluid die het buitenterrein verbindt met de binnenruimte van de NDSM Loods. Het echosysteem van de soundscape wordt gevoed door field recordings die in de weken voor het evenement gemaakt zijn rondom NDSM. We gingen met Boris in gesprek over zijn werk op NDSM tijdens Museumnacht, het hele interview vind je in ons online magazine.

Met speciaal voor NDSM gecomponeerde muziek voegt Off-Track een extra laag toe aan de omgeving, het water en de monumentale gebouwen, en laat jou, als bezoeker, NDSM zo op een andere manier beleven.

Kunstruimte Nieuw Dakota

Bij Nieuw Dakota kun je je onderdompelen in de liefde en wat de liefde betekent. Kunstenaarsduo Tengbeh Kamara & Sophie Engels nemen je mee op een liefdevolle reis in de tentoonstelling Yes, I Do waar je ook jezelf en je geliefde (of dat nou je partner, familielid, of huisdier is) kunt laten vastleggen. De polaroid foto, die gemaakt wordt door de kunstenaars, mag je gelijk meenemen als getuige van jullie bijzondere band.

Tijdens de avond zal kunstenaar Marieke van Rooy, ook een van de deelnemende kunstenaars van de expositie Yes, I Do, aanwezig zijn om een doorlopende performance uit te voeren. Daarnaast organiseert Nieuw Dakota ook een silent disco waarin je jouw voetjes (en die van je geliefde) van de vloer kunt laten gaan.

Restaurant en kunstruimte Contrast

Bij Contrast vier je de wonderen van het water. Dompel jezelf onder in conceptuele cocktails en verrukkelijke hapjes terwijl je luistert naar live-dj’s. Daal af in een tentoonstelling waarin de ingewikkelde dans van Symbiosis wordt onderzocht in een project van de Italiaanse fotograaf Giacomo d’Orlando. Ontdek hoe meer dan 3 miljard mensen voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van mariene ecosystemen en denk na over het delicate evenwicht dat wordt verstoord door klimaatverandering en overbevissing. Een avond vol muziek, kunst, en bewustwording.

STRAAT Museum

Ook STRAAT, het grootste street-art museum van Europa, opent haar deuren tijdens Museumnacht. Naast ronddwalen tussen de imposante murals, kun je ook meerdere artiesten live aan het werk zijn op deze avond. Neem je liever zelf de spuitbus in de hand? Werk mee aan een collectief kunstwerk en laat jouw creativiteit op de vrije loop.

Enorm veel te doen dus op NDSM tijdens Museumnacht! Wil je toch meer weten over het programma van andere musea op deze bijzondere avond? Er is ook een speciale “Route Noord” samengesteld zodat jij alle parels van Amsterdam Noord kunt zien tijdens Museumnacht. Klik op de knop hieronder voor meer informatie.

Op 4 november, tijdens Museumnacht Amsterdam, neemt Acket het filosofische concept van grenzen als uitgangspunt voor een licht- en geluidswerk op NDSM. Het werk is enkel deze avond te zien. Tijd voor een catch up met deze veelzijdige kunstenaar.

In je installaties komen allerlei disciplines samen, om zo gezamenlijk een ervaring te creëren. Inmiddels heb je hiermee als kunstenaar een herkenbare stijl die zich blijft ontwikkelen. Hoe zou je je eigen praktijk omschrijven, het punt waar je nu bent als artiest?

Mijn praktijk heeft altijd geluid als startpunt gehad. Aan het begin was dat altijd ‘muzikaal’ geluid, dit is de laatste jaren steeds meer veranderd in het geluid van de installaties: geluid dat wordt gekenmerkt door de regels, parameters en grenzen van het kunstwerk zelf. In het werk op NDSM ga ik bijvoorbeeld gebruik maken van mijn echo systeem, een systeem dat ik met een klasgenoot ontwikkelde op de kunstacademie en daarna samen met onder andere slagwerk Den Haag heb uit-ontwikkeld tot een complex instrument dat van een enkele geluidsbron een eindeloos droste effect van duplicaten in licht en geluid ontwikkeld.

Het toffe aan dit heel tijdelijke werk is dat het komt te staan op een plek die voor mij heel dierbaar is, de Docklands en de NDSM Loods op NDSM. Een aantal jaar geleden maakte ik in de Noordstrook SKYLINE I, in samenwerking met onder andere 4DSOUND en Bob Roijen. Dit werk bevond zich ook op een overgangsgebied, boven een entree waar iedere dag 20.000 mensen sowieso onderdoor moesten.

Waar komt je inspiratie vandaan?

Ik houd van filosofie, wetenschap en van menselijke vraagstukken over hun eigen bewustzijn. Ik denk dat ervarings- of fenomeen kunst een ultieme manier is om gedachten bij mensen te triggeren. Tijd, en onze ervaring daarvan, fascineren me enorm. Hoe een mens met al haar herinneringen en verwachtingen altijd een eigen ‘nu’ construeert, volledig anders dan dat van het mens naast haar, hen of hem, alleen doordat je door andere achtergrond hebt en een andere verwachting van morgen, dat fascineert me mateloos.

Tijd, en onze ervaring daarvan, fascineren me enorm. Hoe een mens met al haar herinneringen en verwachtingen altijd een eigen ‘nu’ construeert.

‍

In de ervaringen die ik maak merk ik vaak dat de gesprekken tussen bezoekers of deelnemers erna heel interessant zijn. De gemeenschappelijke ervaring van een nieuw ritueel – bijvoorbeeld in een echo stuk in samenwerking met Slagwerk Den Haag – kan sociale grenzen wegnemen. Hoewel iedereen iets anders heeft gezien, heeft meegemaakt, en een totaal andere ervaring heeft geconstrueerd, kan iedereen die de ervaring gedeeld heeft toch met elkaar praten en soms zelfs nader tot elkaar komen.

Impressie werk Boris Acket op NDSM, credits anna bogmolova, blitzkickers

Mijn praktijk is – net als ie altijd was – eigenlijk nog steeds heel divers. Van theaterscenografie tot volledige expositie, en van show voor een popidool tot een tijdelijke geluidslichttunnel als deze op NDSM. De constante zit bij mij meer in thematiek en gedachtegang dan in media en projectvorm, en dat vind ik heerlijk.

Je werk is te zien geweest in clubs als De School en op festivals als DGTL en Down The Rabbit Hole, maar ook in publieke ruimtes zoals ook tijdens de komende Museumn8. Wat fascineert je aan werken in het publieke domein?

Bij dit specifieke werk moet ik dan denken aan de thematiek van PASSAGE – een werk dat ik vorig jaar maakte op de werf in samenwerking met Bob Roijen. Ik vond toen een boek van Thomas Nail over grenzen:

“Fundamentally, boundaries are inflection points where flows change direction. Any social construct — fence, wall, passport, browsing history — that changes people’s movements is part of the social kinetics of borders.

It follows from this definition that borders are not about stopping things from moving, they are about movement itself.” — freely after Thomas Nail

Ik denk dat dit de publieke ruimte ultiem definieert. Publieke ruimte zit vol met door mensen bedachte grenzen, tijdelijke dorpen die zich festivals noemen, barricades die een dag later weer fungeren als doorgang. NDSM is zo’n gebied, en ik denk dat het heel belangrijk is dat we dit soort gebieden koesteren en behouden. Vandaar dat ik daar met de thematiek van het werk op 4 november ook zo dicht op zit.

In de ervaringen die ik maak merk ik vaak dat de gesprekken tussen bezoekers of deelnemers erna heel interessant zijn. De gemeenschappelijke ervaring van een nieuw ritueel kan sociale grenzen wegnemen

‍

De geluiden die door het echo systeem heen lopen komen allemaal vanuit de omgeving zelf – ik ga in de week van de museumnacht op pad met een field recorder. Zo wordt het werk een soort feedbackloop die de verstilde plek ineens even wat belangrijker maakt. Akoestisch ecoloog Gordon Hempton – iemand met wie ik een aantal jaar geleden samenwerkte – zei treffend dat alles waar je een microfoon op zet belangrijker wordt. Je zou kunnen zeggen dat je in deze tocht heel eventjes naar een zichzelf manifesterend stukje levend NDSM zit te luisteren en kijken, in licht en geluid.

Net als met al mijn werken is de exacte betekenis misschien niet heel interessant, wel de gesprekken en interpretaties van mensen die de processie hebben gelopen: uiteindelijk gaat het om hen.