Opinie | De stad mist een proeftuin door Tim Vermeulen

Nu de stad zich langzamerhand weer opent, moeten we met elkaar gaan bekijken hoe deze anderhalve meter samenleving zich gaat vormgeven. Doordat niemand – ondernemers, kunstenaars, creatieven, maar ook de gemeente en de rijksoverheid – hier ervaring mee heeft, is een proeftuin nodig, waar we in veilige omstandigheden kunnen onderzoeken hoe Amsterdam eruit kan komen te zien. Tim Vermeulen, directeur van Stichting NDSM-werf, deelt in dit opiniestuk zijn visie op de werf en de noodzaak voor een plek om te experimenteren.

Nu de stad langzaam van lockdown beweegt naar unlockdown, is ook de strijd om de openbare ruimte losgebarsten. En die begint alles weg te hebben van een goudkoorts. Want in de anderhalvemeterwereld is ruimte voor physical distancing schaars; maar voorlopig nog overvloedig in de openbare ruimte. Om ervoor te zorgen dat de ene claim de andere niet uitsluit, is een intelligente unlockdown-strategie nodig voor de openbare ruimte. En een plek om die veilig uit te proberen: een proeftuin waar de anderhalvemetereconomie ook tot anderhalvemetersamenleving leidt.

De huidige onduidelijkheid leidt vooralsnog tot allerhande goedbedoelde claims op toekomstig gebruik: de Nieuwmarkt als groot terras, drive-in bioscopen op de pleinen, sportscholen die gymtoestellen op straat zetten…  Maar beslissers zijn voorzichtig met geven van toestemming. Niemand weet hoe dit moet, en bovendien mist concrete ervaring waarop beslissingen gebaseerd kunnen worden. Wat nu al duidelijk is, is dat de huidige tekentafelspelregels te generiek zijn en allesbehalve houdbaar. Dat is wel noodzakelijk, zeker nu steeds duidelijker wordt dat deze anderhalvemetersamenleving voor lange tijd onze werkelijkheid zal zijn.

We moeten met een nieuwe set regels komen: voor een veilige, maar ook diverse, inclusieve en vooral leuke publieke ruimte

Om die impasse te doorbreken moeten we snel leren wat werkt en wat niet. Op een veilige manier. Daarvoor is een grootschalige brede aanpak niet geschikt. Bovendien is fouten kunnen maken essentieel in een leerproces. We moeten klein durven beginnen in duidelijk afgebakende proeftuinen waar we snel ervaring kunnen opbouwen over werkwijze om stapsgewijs tot een maximale veilige publieke ruimte te komen: qua inrichting, mogelijkheden en activiteiten. Samen met ondernemers, culturele partijen, creatieve doeners, beleidsmakers, ontwerpers én publiek. Daarvoor is nu, naast durf, vrije ruimte nodig – tijdelijke ontheffing van de huidige regels en de duidelijke ambitie om met elkaar zo snel mogelijk tot een nieuwe set regels te komen: voor een veilige, maar ook diverse, inclusieve en vooral leuke publieke ruimte! Om daarvan te leren en op te schalen naar de hele stad.

Wij weten dat wij hierin niet alleen staan. Door heel het land zijn instellingen op locaties met een vergelijkbaar karakter als dat van de NDSM te popelen om initiatieven mogelijk te maken. Denk aan Strijp S in Eindhoven of RAUM in Utrecht. Door korte lijnen en onderling overleg zijn we in staat om van elkaar te leren en expertise naar verschillende regio’s te brengen.

Op de NDSM-werf zijn wij – Stichting NDSM-werf, de ondernemers, culturele partners, kunstenaars en ontwerpers er klaar voor. Wij roepen gemeente en publiek op om samen met ons invulling te geven aan de proeftuin voor veilige publieke ruimte – voor iedereen.

Tim Vermeulen

Directeur, Stichting NDSM-werf

Luister ook naar de podcast NDSM X waar Tim te gast was:

En bekijk ons laatste project de Werftuin.

NDSM maakt gebruik van cookies. Bekijk ons privacy statement voor meer informatie.