Zij houden de NDSM-werf schoon, veilig, en heel: de jongens van Amsta Karaad

Soms vind je een beetje magie in een klein hoekje en soms komt het je tegemoet als een helder licht aan een duistere hemel. Zo ook op de werf waar nu onder de halve kraan tientallen “sterren” zweven. Architect en kunstenaar Cosimo Scotucci bracht begin deze maand zijn installatie ‘STARS’ naar de NDSM en creëert zo een droomlandschap vol verwondering. Deze sterrennacht bestaat uit bollen die UV licht afgeven aan de omringende bomen. Hierdoor krijgen deze een extra boost die ze dringend nodig hebben in het stressvolle stedelijke landschap. ‘STARS’ is dus niet alleen een magische installatie, maar helpt ook op innovatieve wijze het ecosysteem te stimuleren. Met al zijn innovaties en designs probeert Scotucci een betere toekomst in te beelden en stimuleert hij mensen daarop te reflecteren. Wij spraken de ontwerper om ‘STARS’ nog meer toe te lichten.
Het werk ‘STARS’ dat je op de NDSM presenteert, lijkt niet alleen op een prachtige glinsterende sterrenhemel, maar heeft ook een doel. Kun je iets meer vertellen over hoe het idee voor deze installatie tot stand is gekomen?
“We leven in een zeer turbulente tijd; de klimaatcrisis is de meest bedreigende uitdaging voor de mens. Als kunstenaar en ontwerper zie ik het als een ontwerpopgave. Ik vraag me elke ochtend af: ‘is het mogelijk om een betere wereld te ontwerpen? Is het mogelijk een betere toekomst uit te vinden?”.
Mijn dagelijkse routine bestaat uit experimenten, tests, onderzoek, mislukkingen en soms successen. ‘STARS’ ontstond tijdens een van deze dagen toen ik experimenteerde met de gunstige effecten van specifieke lichtgolven op gestreste planten. Een gestreste plant werkt niet zoals het hoort; te veel stress kan leiden tot blijvende schade of zelfs tot de dood van de boom. Om het wereldwijde plan van koolstofvastlegging uit de atmosfeer te verwezenlijken, moeten we de bestaande flora genezen en ondersteunen. Planten gebruiken de kracht van onze dichtstbijzijnde ster voor hun stofwisselingsproces. ‘STARS’ repliceert het, geeft extra levenskracht aan het omringende landschap en transformeert het tegelijkertijd in een droomlandschap.”
De lichtinstallatie gebruikt de zonnestraling waaraan ze overdag wordt blootgesteld en geeft die ’s nachts terug. De bollen tonen verschillende tinten die het zonnespectrum nabootsen. Kunt je wat dieper ingaan op de stilistische keuzes zoals de verschillende afmetingen van de lichtbollen?
“Alles begon met het begrijpen welk deel van het zonnespectrum planten gebruiken voor hun stofwisselingsprocessen en hoe ze dit kunnen opvangen en afgeven wanneer het niet op natuurlijke wijze wordt geleverd. Nadat ik de fysica achter het proces had ontcijferd, liet ik de planten gewoon hun favoriete kleuren kiezen.
Met ‘STARS’ wilde ik de hemel wat dichter bij de mensen brengen, hen het gevoel geven dat ze deel uitmaken van de kosmos. Als je ’s nachts naar de hemel kijkt, zien sommige sterren er helderder uit dan andere; sommige dichterbij, sommige schitterender. Ik wilde dit alles naar de aarde brengen, de schoonheid van een sterrennacht nabootsen en de mensen tussen de sterren brengen.”
Daarnaast stel je met ‘STARS’ de vraag: “is het mogelijk om de natuur te stimuleren?”. Dit werk laat zien dat er manieren zijn om de bestaande flora te ondersteunen. Wat denk je dat we zelf als individu kunnen doen om de natuur te stimuleren, vooral in een stedelijke omgeving?
“Iedereen kan actief bijdragen aan een betere toekomst. We hebben een grote mogelijkheid om vandaag invulling te geven aan de wereld van morgen. Door onze keuzes zijn wij de ware vormgever van onze eigen en collectieve toekomst.
Respectvol en bedachtzaam omgaan met onze keuzes – onze dagelijkse keuzes – zal het hele systeem al beter maken. Elk ding telt op dit moment.
Planten zijn zeer gevoelig voor geluid, licht en vervuiling. Als we goed nadenken over onze koolstofvoetafdruk, kunnen we de planten op hun best laten werken en de basis creëren om het leven op aarde zoals we dat kennen in stand te houden, wat voor mij buitengewoon mooi is.”
Beschouw je deze lichtinstallatie als een boodschap om mensen een gevoel van hoop over de toekomst te geven?
“Absoluut. Al eeuwen en millennia volgt de mens de sterren om veilig over de donkere oceanen te navigeren. Nu hoop ik dat de sterren ons kunnen helpen om door deze bedreigende tijd van verandering te navigeren. Ik hoop echt dat de mensen die naar de installatie kijken of erover lezen met andere oplossingen komen om dit een betere plek te maken. We zijn net begonnen met een plan om de klimaatverandering te bestrijden en we hebben iedereen nodig om het op te lossen. Ik geloof sterk in mensen, in hun vermogen om zich aan te passen en te reageren op bedreigingen, in hun veerkracht en in hun verbeeldingskracht. Wat ik het leukst vind is om naar de mensen te kijken die net onder de installatie staan met hun neus naar de hemel gericht en een privémoment vinden in de oneindigheid van de hemel.”
Wat vind je van de NDSM als een nogal industrieel podium voor je werk dat meer grijs dan groen is?
“Oprecht, ik zou geen betere plek voor het project kunnen bedenken. Het is inderdaad grijs, maar het groen groeit er nog steeds en het is onze plicht om het gezond en weelderig te maken. Een plek als de NDSM is een plek waar veel factoren de planten kunnen belasten, maar het is ook de plek waar we het sterkste statement maken. We laten de grijsheid niet winnen, we vechten. We doen er alles aan om te slagen.
Ik denk dat we de hele wereld een boodschap hebben meegegeven. Zelfs als de omstandigheden ongunstig zijn en zelfs als het onmogelijk lijkt, zijn er altijd lichtjes aan onze hemel die we moeten najagen. We zijn tenslotte allemaal van sterrenstof gemaakt”.