Een laatste ereronde voor het Museum voor Ondeboelde Kunst
Met de afloop van het Museum voor onbedoelde kunst (MOK) op NDSM in zicht, vroegen we Willem Dieleman, één van de oprichters van het MOK, om als gastredacteur een bijdrage te leveren aan ons online magazine. Een hommage, een ere-optocht en een staande ovatie als afscheid en terugblik op de afgelopen maanden van het MOK op NDSM.
Tekst: Willem Dieleman
Zijn jullie er klaar voor? Ik tel tot drie. Één. Twee. Drie. … Vier? Vijf. Zes?! Zeven! Zeven maanden en zeven aankondigingen van een opening duurde het voor wij met het Museum voor Onbedoelde Kunst (MOK) open mochten. Zeven is een symbolisch getal waar het MOK normaal gesproken erg lekker op zou gaan. Drie dagen later of veertig uur uitstel had ook symboliek gehad waar we op konden teren. We kunnen ons in ieder geval gelukkig prijzen dat het niet zes keer is afgelast. Hoe had ik dit verhaal dan moeten vertellen?.
Verhalen vertellen is wat we het liefst doen bij het Museum voor Onbedoelde Kunst, het liefst bij objecten waar iedereen zomaar voorbij loopt. Door deze verhalen blijven mensen staan en kijken ze anders naar hun omgeving. Stichting NDSM-werf vond het ook een goed idee om naast alle “reguliere” kunst ook onbedoelde kunst te cureren. We wonnen de NDSM Open Call 2020, waarvan de vereiste was dat de inzending corona-proof moest zijn. 7 (daar heb je dat getal weer) november was onze officiële opening. We hadden de champagne koud gezet, sprekers ingevlogen, de zaal versierd met franje en ballonnen. Wij stonden klaar voor de start. Echter, de dinsdag ervoor kwam de ‘persconferentie des doods’. Op 20 december zou corona toch wel zijn overgewaaid? Nee, toch niet. Toen het beter leek te gaan, ging iedereen naar buiten, maar wij mochten niemand aanmoedigen om dat ook daadwerkelijk te doen. Toen de sportclubjes massaal aan zelfkastijding mochten doen en de mensen uren voor de Primark in de rij mochten staan, besloten we zelf het startschot maar te geven.
Ik stuurde een feestelijke aankondiging dat we niets zouden organiseren en dat het, mocht je in de buurt zijn, absoluut niet de bedoeling was dat je om 15.00 uur aanwezig zou zijn op het NDSM-plein. Ik benadrukte nog maar even: “blijf binnen, wij organiseren niets!” Het was een waterdicht plan, als ik de dag ervoor niet zelf in quarantaine had gehoeven.
28 april 2021: terrassen open. Wij open. Nu echt. Alleen zijn er nog andere factoren om rekening mee te houden, bijvoorbeeld het weer. Je zou bijna vergeten dat dat ook ooit een gespreksonderwerp was wanneer je niets te vertellen had. Het weer. Iemand zou er eens een goede dramaserie van moeten maken met de titel Mei 2021. Ons werk was corona-proof wat onder andere betekent: buiten. En in waarschijnlijk de natste mei sinds 1983, was ‘buiten’ een suboptimale plek om een onbedoelde kunst-tour te lopen.
Het zal wel ergens goed voor zijn geweest. Dat zeggen mensen tegen gedupeerden om ze te troosten, dat al dat leed niet voor niets was. Voor ons was het inderdaad een jaar waar we veel lering uit hebben kunnen trekken, met name annulering. Ik ben ook ontzettend goed geworden in het schrijven van aflas-mails, in het omgaan met teleurstellingen, met geduld en met acceptatie. En natuurlijk om niet in zeven sloten tegelijk te lopen. Sommigen mensen verblijven daarvoor zeven jaar in Tibet. Wij probeerden gewoon een bescheiden, coronaproof onbedoelde kunsttentoonstelling te openen.
Ondanks al het voorgaande leed hebben we toch een aantal (ik denk zelfs 7, maar nu is dat punt wel gemaakt, straks gaat iemand er nog een complottheorie aan verbinden) schitterende tours gelopen. Er zaten schitterende werken tussen, die zitten er nog steeds trouwens: de tour is nog gewoon zelfstandig te lopen en je kunt ook een live tour met onze directeur Gilad Bino Jr. Walvisch boeken. Hij neemt je mee langs de collectie en na de tour zul je nooit meer hetzelfde naar de omgeving kijken. Een deelnemer zei na de tour: ik vond het heel mooi en ontzettend grappig, maar ik wist niet of ik mocht lachen. Daar had zij een goed punt. Kunst is er niet om te lachen en onbedoelde kunst al helemaal niet. Hoe serieuzer je het neemt, hoe grappiger het wordt. Wil je lachen, dan ga je maar naar het Stedelijk. Die hebben tenminste bordjes waarbij staat: om dit werk mag gelachen worden.
Het MOK is tot en met het laatste weekend van juni te bezoeken op de NDSM-werf. Klik op onderstaande knop voor meer informatie over hoe je museumtour zelf kunt lopen, of hoe je een begeleide tour kunt boeken