‘Los Zand’ – Een onderzoek naar de Toren van Babel door Annemieke Dannenberg
De Werfers | Martine – pianotechnica in Treehouse
In de rubriek De Werfers ga ik op jacht naar bijzondere verhalen van alle mensen die op de NDSM-werf te vinden zijn: van gebruikers tot bezoekers tot creatievelingen en alles daartussenin. Ik ben benieuwd wat hen beweegt om naar de NDSM-werf te komen. Aan het einde van deze column is het de bedoeling een beeld te schetsen van wie de werfers zijn en al hun verschillende manieren om de openbare ruimte in te vullen en te gebruiken. Voor deze editie spreek ik met Martine de Boer (54), na een drastische carrièreswitch is ze pianotechnica en pianostemmer geworden met haar werkplaats op NDSM.
Photo credits: Robin van Dijk
Op een zonnige dag fiets ik over de NDSM-werf richting Treehouse want daar heeft Martine haar werkplaats. Na 25 jaar werkzaam te zijn geweest in een kantooromgeving, koos ze ervoor om het roer volledig om te gooien en zich te storten op haar passie: piano’s. En dan vooral de techniek achter die piano’s en het stemmen ervan. Een opmerkelijke levenskeuze, aangezien Martine van huis uit jurist is. Ik ben onmiddellijk geïnteresseerd, aangezien ik zelf 12 jaar aan pianolessen gehad heb. Nadat ik mijn fiets geparkeerd heb, stap ik Treehouse binnen waar ik door een warme glimlach van Martine wordt begroet. Haar werkplaats is klein maar fijn, met name omdat een prachtige vleugel de meeste ruimte inneemt. Na kennis te hebben gemaakt, beginnen we ons gesprek terwijl de reuring van de andere ateliers om ons heen verder klinkt.
“Je treft me op een heftig moment,” begint ze, “ik heb net al mijn examens achter de rug. Ik mag me nu officieel gecertificeerd piano tuner noemen! De wereld van dit vak ligt nu aan mijn voeten. Ik heb een wat oudere pianostemmer gevonden die geleidelijk met pensioen wil gaan. Dus ga ik gefaseerd een flink deel van zijn klanten overnemen; als die dat ook willen natuurlijk.”
Ingang werkplaats Martine in Treehouse, photo credits: Robin van Dijk
“Ik was echt een kantoormeisje die niet zo zeer in hokjes dacht, maar wel in hokjes deed,” vertelt Martine als ik haar vraag naar haar ingrijpende carrièreswitch, “Ik heb mezelf gedurende 10 jaar moeten losweken uit de gedachten van “Gij zult een goed pensioen hebben”. Ik speelde al jaren piano en ik vond het ook heel leuk om met mijn handen te werken en bezig te zijn met een ambacht. Totdat ik erachter kwam dat de opleiding van dit vak minimaal 3 jaar duurt.
De contrasten maken het mooi hier, dus die zou ik nog meer belichten
Ik heb het idee toen afgeschreven, ik had immers een fulltime baan. Een tijdje later moest ik op mijn werk mijn wachtwoord voor ons intranet veranderen en dat werd het woord pianostemmer. Vanaf dat moment werd ik er iedere dag als ik inlogde op mijn werk mee geconfronteerd. Zodoende manifesteerde het idee zich in mijn hoofd. Toen ben ik op een gegeven moment met mijn partner gaan praten over de opties en ik kreeg ook een kans op mijn werk om met wat geld op zak daar weg te gaan. Zo vielen alle puzzelstukjes op hun plek, alsof het zo moest zijn.
Vleugel in Martine's werkplaats, photo credits: Robin van Dijk
Zo begon Martine aan haar opleiding en gaat ze de aankomende jaren, naast het stemmen bij klanten, vanuit Treehouse haar piano technische vaardigheden bijhouden. Onder de indruk van haar verhaal, vraag ik Martine vervolgens hoe ze op de NDSM-werf terecht is gekomen. “Ik ben geïntroduceerd door de persoon die in deze ruimte zat toevallig, zo ben ik er achter gekomen dat het Treehouse bestaat. Ook al woon ik al sinds 2003 in Amsterdam-Noord, ik had geen idee dat je het Treehouse gewoon binnen kunt lopen als bezoeker.
Eerst dacht ik ook dat dat alleen jonge mensen waren, dat is helemaal niet zo
Toen ik hier voor het eerst kwam dacht ik eigenlijk, mag ik hier wel komen? Het voelde een beetje alsof ik privé terrein betrad maar dat is natuurlijk helemaal niet zo. Het is juist de bedoeling dat mensen hierbinnen komen kijken.” Ik knik instemmend, voor mij was dat in eerste instantie ook niet duidelijk toen ik de NDSM-werf begon te verkennen en deze broedplaats tegenkwam. Het is echter wel de moeite waard om het kunstdorp een keer te bezoeken en een praatje aan te gaan met de artiesten die er huisvesten. De meesten zullen je heel graag vertellen wat ze doen en maken in hun studios.
-
Vleugel in Martine's werkplaats, photo credits: Robin van Dijk
-
Vleugel in Martine's werkplaats, photo credits: Robin van Dijk
“Het is hier echt heel fijn, er hangt een hele aangename sfeer,” vertelt Martine verder, “omdat mijn vak best individueel is, vind ik het heerlijk dat ik op een plek zit waar elke dag bedrijvigheid te voelen is. Iedereen hier is creatief bezig en dat zorgt voor een hele fijne omgeving. Ik vind wat ik doe ook wel creatief, maar dit is meer een ambacht. Toch merk ik dat ik in creativiteit kan bijdragen, gewoon door zichtbaar mijn vak uit te oefenen. Een beetje met de boodschap: grijp niet te snel naar je elektronische samples, maar denk er ook eens over om een werkelijk akoestisch geluid, zoals dat van een piano of een viool, mee te nemen in je compositie of productie.”
Vervolgens vraag ik Martine wat ze dacht toen ze voor het eerst op de NDSM-werf kwam. “Ik voelde een soort smeltkroes van een vergane glorie aan de ene kant, en dynamisch nieuw leven aan de andere kant,” vertelt ze, “die dynamiek komt uit de mensen die hier zijn en komen. Eerst dacht ik ook dat dat alleen jonge mensen waren, dat is helemaal niet zo. Het is, in het Treehouse tenminste, juist ontzettend gemêleerd in leeftijd en nationaliteit.”
-
Martine's werkplaats, photo credits: Robin van Dijk
-
Martine's werkplaats, photo credits: Robin van Dijk
Ik vraag Martine ook wat haar visie is voor de NDSM-werf en wat zij met het terrein zou doen als zij de baas was. “Mijn eerste reactie is houden zoals het is,” zegt ze na even na te hebben gedacht, “daarmee bedoel ik de uitstraling die het heeft. Ik kan me voorstellen dat er voldoende ruimte moet zijn om nieuw initiatieven te ontplooien. Maar de sfeer die dit gebied uitstraalt van enerzijds vergane glorie en anderzijds innovatie en cultuur, dat schuurt zo mooi tegen elkaar. Dat contrast maakt het mooi hier, dus dat zou ik nog meer belichten.” Terwijl ons gesprek ten einde komt hebben we het nog over de ambacht van pianotechniek en dat er door de vergrijzing in het vak meer mensen nodig zijn. “Ik hoop door hier te zitten en mijn verhaal te vertellen ook mensen te inspireren en te interesseren voor het vak.”
Als ons gesprek klaar is mag ik ook even op de vleugel in Martine’s werkplaats spelen. Ik had niet verwacht dat er zo’n muur van geluid uit zou komen. Een hele andere ervaring dan op een elektrische piano spelen, wat ik mijn hele leven gewend ben. Als ik weer op de fiets naar huis zit, denk ik nog even over de opmerkelijke stap die Martine in haar leven heeft gemaakt. Het is een kwestie van durven, maar het is mogelijk om van (bijvoorbeeld) kantoorklerk naar pianotechnicus te gaan!
Wil je meer weten over Martine of over haar werkzaamheden als pianotechnica? Of wil je een keer komen kijken naar de vleugel die Martine as we speak aan het opknappen is? Klik dan op de knop hieronder