Allemansvriend en handige Harry: een interview met Alex Both, beheerder Stichting NDSM-werf

Bij het team van Stichting NDSM-werf lopen de taken behoorlijk uiteen. Zo is er een programmateam dat gaat over de kunst in de openbare ruimte, een coördinator voor alle festivals en een office manager. Alle activiteiten op de stenen vlakte van NDSM beginnen echter bij het schoon, heel en veilig houden van het terrein. Vandaag nemen we een kijkje in het dagelijks leven van degene die zich hiermee bezig houdt: Alex Both, beheerder bij Stichting NDSM-werf en man met twee rechterhanden.

Ik spreek Alex op een koude maar zonnige dinsdagochtend. We zitten in het kantoor tegenover elkaar in onze bureaustoelen, ieder een kop koffie in de hand. Een comfortabele setting en voor Alex beslist niet zijn natuurlijke habitat. Als beheerder van de buitenruimte van het oostelijk deel van de NDSM-werf is hij vaak buiten in de weer en kent hij alle hoeken en gaten van het terrein. Als kenner (en tevens verkenner) van het gebied wordt Alex dagelijks herinnerd aan de relatieve rust die door de coronamaatregelen nu al bijna een jaar op de werf heerst. Hoe gaat hij hiermee om?

“Wat werk betreft gaat het gewoon door. Het enige waar ik minder werk in heb is het bijstaan van evenementen. Dat deed ik vroeger best veel, maar nu zijn die werkzaamheden bij mij wat meer weggevallen. Gelukkig maar, want het was best veel. Qua beheer blijft alles eigenlijk gewoon doorgaan.” Zijn taken zijn net zozeer een sociale als een technische bezigheid, benadrukt Alex. Zolang er mensen op de werf zijn, is er altijd iets te doen. “Beheer houdt in dat alles schoon, heel en veilig blijft, maar het is ook een kwestie van contact onderhouden met gebruikers op de werf. Van een kunstenaar in de X-Helling die belt omdat er een brandje is geweest tot iemand die vandalisme heeft opgemerkt en dat je de volgende dag even bij ze langs gaat om te kijken hoe het met ze gaat. Dat is een beetje de onzichtbare kant ervan, maar die is niet minder belangrijk.”

Ik ben ooit naar Amsterdam verhuisd om het stille zondagsgevoel te ontvluchten

“Mijn werk is in deze tijden een lekkere uitlaatklep. Maar in mijn persoonlijke leven heb ik niet zoveel last van de coronacrisis. Ik ga niet zo vaak ergens naar toe en blijf veel om mijn huis heen. De tijd van veel cafés en restaurants bezoeken is voor mij al lang geleden gestopt,” zegt hij grinnikend. “Maar ik vind het bijvoorbeeld wel jammer dat de rommelmarkt (IJ-hallen, red.) momenteel niet meer doorgaat. En dat de reuring op het terrein er niet meer is. De evenementen maken het hier één groot dynamisch gebeuren, en dat mis je wel. Want nu heb ik een continu zondagsgevoel; het lijkt de hele tijd een beetje doods. Ik ben ooit naar Amsterdam verhuisd om de stilte van het zondagsgevoel te ontvluchten. Je hebt van die wijken in Nederland waar het altijd als zondag voelt. Daar zou ik niet dood gevonden willen worden.”

De reuring die te vinden is op NDSM ziet Alex terug in de rest van het stadsdeel Amsterdam-Noord, waar hij evengoed bekend is. “Ik heb denk ik vijftien jaar in Noord gewoond. En het leuke aan Noord vind ik dat er het grote stadsgevoel heerst – ook wat betreft mentaliteit onder de Noorderlingen – maar het tegelijkertijd ook voelt als een dorp of kleine gemeente. Er is een brede opzet met veel groen.” Ik ben duidelijk niet de eerste met wie hij deze waardering deelt. “Ik heb me heel lang een soort ambassadeur gevoeld voor Noord”, legt hij stralend uit. “Ook naar mijn vrienden toe. Tegen hen zei ik dan: “Joh, je moet in Noord gaan wonen, hartstikke leuk, hartstikke fijn!” En ik vind Noord ook een beetje het Rotterdam van Amsterdam. Niet lullen maar doen. Het is echt een bijzonder stadsdeel.”

Het onderwerp ‘favoriete verstopte plekjes’ is een terugkerend gesprek onder gebruikers en bewoners van de NDSM-werf en leidt vaak tot verrassende antwoorden. Ook Alex kan meteen zo’n onontdekte parel noemen. “Ik blijf telkens weer terugkomen bij dat stukje aan de kade waar de hangouderen tegen een container staan. Onder die container zit een dok hol, en daarnaast – bij dat plateau tussen de container en de waterkant – dat vind ik het mooiste stukje. Het ligt ook iets lager en zit een beetje verborgen. Dat is net een soort privé terrasje.”

De NDSM-werf is altijd in beweging. Naast een brede culturele programmering wordt er momenteel ook steeds meer gewerkt aan plannen voor vergroening en recreatie. Zo gaat er ook aan de waterkant het een en ander veranderen. Welke plannen liggen er hier momenteel voor klaar? “De ambitie van de gemeente is al heel lang om van de Shell-toren (nu de A’DAM Toren, red.) tot aan Zaandam een wandelpromenade langs het water te creëren,” aldus Alex. “Daar zijn ze al een tijd geleden mee begonnen, maar het probleem is dat de kades heel slecht zijn en dat er nog veel bedrijven aan de kades gevestigd zitten. Maar nu gaan ze beetje voor beetje de stukjes aanpakken waar ze wél bij kunnen.”

Ik heb me heel lang een ambassadeur gevoeld voor Amsterdam-Noord

Wie bekend is met de IJpromenade aan de overkant van het Centraal Station, weet dat dit een strak verzorgde boulevard is geworden. Ditzelfde hoeft men niet te verwachten op NDSM, denkt Alex. Dat de vernieuwingen aan de waterkant van de werf nog wel binnen het rauwe plaatje à la NDSM blijven passen, is volgens hem wel de bedoeling. “De eerste stap is om het veilig te stellen. Bij ons kantoor is het te slecht en te gevaarlijk, en bij Pllek ook. Dat stukje gaan ze als het goed is in mei aanpakken. ”

“Ze gaan aan de kade bij ons kantoor in ieder geval opruimwerkzaamheden doen, want hier ligt eigenlijk vanalles, waaronder betonnen platen. En het wordt ook een beetje rechtgetrokken; nu loopt het nog wat schuin. Dan vormt de kade uiteindelijk een rechte lijn vanaf het schiereilandje (de landtong, red.) tot hier bij het kantoor. En daar net voorbij het strand van Pllek is de kade ook al aangepakt.”

“Je merkt dat er aan die kant ook flink van de kade genoten wordt; in de zomer staat het er helemaal vol.” Opnieuw laat Alex de sociale kant van zijn werkzaamheden niet onbelicht. “Ik denk dat het er gezelliger wordt. Mijn ambitie is eigenlijk ook dat er meer straatmeubilair komt. Dus dat je inderdaad niet alleen maar op die blokken hoeft te zitten en op de kademuur, maar ook gewoon op bankjes en dat soort dingen. Eigenlijk op de hele NDSM-werf, hoop ik.”

Alex heeft niet alleen goede ideeën over de inrichting van het terrein; ook het daadwerkelijke gereedschap en materiaal is aan hem als handige Harry goed uitbesteed. Het liefst zou hij de werf nog meer als kunstzinnige recyclingplaats voor straatmeubilair zien. “Wat de gemeente afstoot (qua straatmeubilair, red), dat ontvang ik graag. Want ik heb geen geldpotje om nieuwe bankjes aan te schaffen. Dus liever één bankje dat minder mooi is dan helemaal geen bankje.” Ook de prullenbakken zijn afdankertjes van de gemeente. “Vooral vanuit het centrum, maar ook andere stadsdelen. Heel leuk, en ook duurzaam eigenlijk, dat wij die hier gebruiken.”

En als een oud object niet zo mooi is, kan kunst het een nieuw leven inblazen. “Als Stichting NDSM-werf willen we ook altijd een brug slaan naar cultuur,” vult Alex aan. “Waar ik al lang op zit te hopen is dat we eens een kunstenaar kunnen inzetten om bankjes te ontwikkelen en te ontwerpen. Of dat de reeds bestaande bankjes verbouwd worden. Denk bijvoorbeeld aan die boomstammen die hier en daar verspreid liggen. Nodig een kunstenaar uit die goed is met een kettingzaag en er komt een mooi bankje uit. En wat ik ook heel leuk vind en ik graag hier terug zou willen zien is een spel straat-schaak.”

Alex is vaak te vinden op de NDSM-werf en te herkennen aan zijn vlotte baret, de witte 4×4 Toyota bedrijfstruck en zijn ontwapenende glimlach. Schroom niet om hem eens te vragen naar de nieuwste ontwikkelingen op het terrein. Of spreek hem eens aan voor een fijn kletspraatje; ook daar staat hij altijd voor open.

NDSM maakt gebruik van cookies. Bekijk ons privacy statement voor meer informatie.