Keramiek centraal op nieuwe kunstbeurs op NDSM-werf

Amsterdam is weer een kunstbeurs rijker. Op de eerste editie van Artist First! op de NDSM-werf, tot en met 2 april, staat keramiek centraal.

Vanwege de bescheiden omvang – twintig deelnemers – wordt Artist First! een manifest genoemd. Als er zich voor de volgende aflevering meer deelnemers melden, mag het een kunstbeurs heten. Maar dan wel een behoorlijk onorthodoxe.

Dat is al te zien op de huidige pilot-editie. Stands zijn afwezig en het werk staat kriskras door elkaar. Organisator Francis Boeske, die eerder verantwoordelijk was voor Amsterdam ­Drawing en de Amsterdam Art Fair, wilde het eens helemaal anders doen. Maar vooral: de kunst en de makers voorop zetten.

Cosimo Ricatto van C&H gallery ziet die aanpak wel zitten. “Als galeriehouders moeten we niet voor onze kunstenaars gaan staan, maar achter hen. Dit is een ongebruikelijke aanpak die volgens mij de basis kan zijn voor een sterke beurs. Natuurlijk neem je dan risico, maar dat hoort bij de kunstwereld.”

Fotografie achterna
Om te laten zien dat het hem menens is, heeft Ricatto twee kunstenaars aangedragen die nooit eerder samen exposeerden. “Jantien Jongsma schildert en werkt op papier, ze maakt figuratief werk. Delphine Courtillot was lange tijd succesvol als schilder en fotograaf maar besloot een paar jaar geleden over te stappen op keramiek. “Wat ze gemeen hebben is hun gevoel voor kleur.”

Met haar expressionistische, op vervormd koraal lijkende beelden sluit Courtillot aan bij de ondertitel en focus van deze eerste Artist First!: ceramic plus. Een kwart van het deel­nemersveld is geselecteerd door Ranti Tjan, directeur van het Europees Keramisch Werkcentrum in Oisterwijk (EKWC).

“Ik geloof wel in nichebeurzen rondom één medium,” stelt hij. “Het is heel duidelijk wat er te zien is en je kijkconcentratie is scherper dan bij een algemene beurs. Keramiek kan zich bovendien verheugen op grote interesse, het is een materiaal dat iedereen begrijpt.”

Wie de tentoonstellingsagenda’s erop na slaat, komt inderdaad tot de conclusie dat keramiek helemaal in is. ­Vorig jaar pakte het Bonnefanten­museum in Maastricht uit met de monstertentoonstelling Ceramix en een overzicht van ‘de pottenbakkende travestiet’ Grayson Perry.

Niet voor vol aangezien
In Princessehof in Leeuwarden is nu conceptueel werk te zien van Markus Karstiess en volgende maand zijn daar vanitaswerken van Anne Wenzel. En het Gemeentemuseum Den Haag toont vijf eeuwen Aziatisch porselein.

“Keramiek is nu waar fotografie zo’n dertig jaar geleden was,” stelt Tjan. “Tot eind jaren tachtig werd fotografie niet voor vol aangezien in de kunst­wereld, maar sindsdien is het doorgedrongen tot de mainstream, inclusief eigen beurzen als Paris Photo en Un­seen. Ik verwacht heel snel een doorbraak van keramiek, ook door de sterkere wisselwerking die we tegenwoordig hebben met Azië. Daar staat het medium al honderden jaren boven aan de artistieke ladder.”

Architecten en componisten
De aandacht voor keramiek merkt Tjan ook bij het EKWC. De 16 werkplekken zijn permanent bezet, de wachtlijst is lang. “Driekwart heeft geen ervaring met klei. Het zijn schilders, videokunstenaars, zelfs architecten en componisten. Er worden meer digitale middelen gebruikt, vooral bij het produceren van mallen en modellen. Maar we hadden laatst ook een Syriër die gebruikmaakte van een duizend jaar oude techniek om klei met pigment te mengen.”

Ook Kiki Lamers, die door Tjan werd uitgenodigd voor Artist First!, heeft geen achtergrond als keramist. “Ik schilder al dertig jaar koppen. Maar schilderkundig zat ik op het einde, het voelde uitontwikkeld. Tijdens mijn verblijf aan het EKWC was het alsof er iets loskwam. Ik ging als een idioot aan het werk en maakte bustes, eerst kleine, daarna grote. Al die trekken en gezichtsuitdrukkingen waar ik jaren mee bezig was geweest, kwamen er opnieuw uit.”

“Schilderen is gecompliceerder, vind ik, maar de klei daagde me uit, stimuleerde me op een ander, meer fysiek niveau. Ik was meer met mijn handen bezig dan met mijn hoofd.”

NDSM maakt gebruik van cookies. Bekijk ons privacy statement voor meer informatie.